برنامه «اهالی بهشت» که در شبکه قرآن سیما روی آنتن رفت میزبان احمدرضا درویش کارگردان فیلم «رستاخیز»، محسن مومنی شریف رییس حوزه هنری، فرهاد قائمیان بازیگر فیلم «رستاخیز» و مجتبی راعی کارگردان سینما بود.
محمد متین مجری کارشناس این برنامه بود و درباره اهمیت و جایگاه فیلم سینمایی «رستاخیز» از مومنی شریف سوال کرد.
مومنی در این باره گفت: فیلم «رستاخیز» هدیه سینمای کشور به جهان اسلام است. این فیلم در شرایطی روی پرده می رود که سیمای رحمانی اسلام خدشه دار شده است و این فیلم ریشه های دنیای اسلام را نمایش می دهد.
در ادامه احمدرضا درویش در پاسخ به مجری این برنامه درباره دلیل ساخت فیلم «رستاخیز» بیان کرد: ابتدا از برخی پیشکسوت های سینمای ایران که مجاهدت کردند و درخصوص موضوع عاشورا و نهضت اباعبدالله آثاری را بوجود آوردند تشکر می کنم.
وی ادامه داد: مستندی به کارگردانی ناصر تقوایی داریم با عنوان «تعزیه» که بسیار تاثیرگذار است همچنین آقای فریبرز صالح فیلم «سفیر» و شهرام اسدی «روز واقعه» را ساخته است و آقای داوود میرباقری سرآمد فیلمسازان این عرصه با سریال هایی چون «امام علی» و «مختارنامه» است.
کارگردان فیلم سینمایی «رستاخیز» اعلام کرد: اینها نمونههای بسیار مهم و درواقع میراث تلاش مجموعه رسانهای تلویزیون و سینمای کشور درخصوص تثبیت مولفههای دینی، آیینی و تاریخی سرزمین ما است که بسیار ارزشمند و به نوعی دستاوردهای انقلاب اسلامی هستند.
امام حسین (ع) متعلق به همه است و مرزهای ایدئولوژیک، جناحی و فیزیکی ندارد. اباعبدالله یک تراز جهانی است و برای همه شناخته شده است.
درویش ادامه داد: هر کسی که عشق و علاقهای به فرهنگ و سیره اهل بیت دارد در هر زمینهای که مشغول به کار است، فعالیت خود را با نام اهل بیت متبرک میکند و این سنت در میان سینماگران نیز وجود دارد.
وی با اشاره به زمانی که ایده ساخت این اثر در ذهنش به وجود آمد، گفت: حدود 14 سال پیش در روز وفات حضرت زینب (س) به همراه چند نفر از دوستان در دمشق بودیم. آن زمان علی لاریجانی رییس صداوسیما بود و تلاش زیادی داشت که در حوزه سینمای دینی آثار فاخری تولید شود. بحث شد که در نظام اسلامی که دارای رسانه مهمی به نام سینماست و در آن نیروهای انقلابی جوشیدهاند مسئولیتی داریم و باید چنین آثاری داشته باشیم.
همچنین در ادامه برنامه تصاویری از فیلم و پشت صحنه «رستاخیز» به نمایش گذاشته شد و درویش در این باره اعلام کرد: خوشحالم که این صحنهها برای اولین بار از شبکه قرآن پخش شد.
این کارگردان سینمای ایران درباره لوکیشنهای فیلم خود نیز عنوان کرد: کار در شهرهای بم، ساوه، اصفهان و مناطق بسیار زیادی به تولید رسید و بیشترین بخش هم در اطراف بم بوده است.
همچنین فرهاد قائمیان بازیگر نقش حر در فیلم سینمایی «رستاخیز» دیگر مهمان این برنامه بود که درباره حضور خود در فیلم عنوان کرد: خود من باور نمیکردم که احمدرضا درویش این نقش را به من بسپارد و فکر میکنم این نقش از صاحب اصلی فیلم رستاخیز به من سپرده شد.
مجتبی راعی دیگر مهمان این برنامه نیز پس از پخش تصاویری از پشت صحنه این فیلم خطاب به درویش بیان کرد: من هنگام دیدن تصاویر پشت صحنه به آقای مومنی گفتم درآوردن هرکدام از سکانسهای این فیلم آدم را کلی پیر میکند.
وی افزود: گریاندن مردم با مفاهیم عاشورایی کار راحتی است و اتفاقا در این مسیر به فکر واداشتن بسیار سخت است و چالش این پروژه همین است که «رستاخیز» در این زمینه موفق بوده است.
وی ادامه داد: این فیلم میتوانست تمرکزش را بر صحنههای عاطفی بگذارد و به این ترتیب کسانی را که این انتظار را از کربلا دارند خوشحال کند اما این فیلم میخواهد تحلیل ارایه دهد.
مومنی نیز در واکنش به سخنان راعی تصریح کرد: اتفاقا ویژگی این فیلم این است که اگرچه تحلیل دارد اما عاطفی هم هست. باید توجه داشته باشیم که نگاه ما به واقعه عاشورا معمولا به شکلی یک بعدی یا عاطفی بوده است یا حماسی، اندیشه ای و عرفانی ولی ویژگی فیلم «رستاخیز» این است که این چهار بعد را با هم دارد.
درویش در ادامه با اشاره به حضور مجتبی راعی در این برنامه عنوان کرد: در کنار فیلمسازانی که ابتدای برنامه نام بردم جا دارد به راعی هم اشاره میکردم. «تولد یک پروانه» نیز فیلم بسیار مغتنمی بود و حضور راعی در سینمای ملی ایران بسیار اثرگذار است چون اهل دغدغه است.
کارگردان فیلم «دوئل» در ادامه در پاسخ به سوالی به سرمایه فیلم «رستاخیز» و وقایع نگاری آن اشاره و بیان کرد: سرمایه مستقیم این فیلم را عاشقان امام حسین (ع) تامین کردهاند.
در قسمت دیگری از برنامه درویش به هفت بازیگر عرب این فیلم سینمایی اشاره و بیان کرد: بازیگرانی از چهار ملیت مختلف در این فیلم حضور دارند که بهترین بازیگران کشور خود هستند. همچنین جمال سلیمان بازیگری است که در مصر و سوریه بسیار محبوب است و پیش از این در نقش اصلی فیلم «بازمانده» حاضر شده است.
کارگردان فیلم سینمایی «کیمیا» در پاسخ به سوال مجری- کارشناس برنامه درباره بهره گیری از بازیگران عربی توضیح داد: نگاه موضوعی و مضمونی به پروژه به این ترتیب بود که ما مرزبندی چندانی نداشتیم. امام حسین (ع) متعلق به همه است و مرزهای ایدئولوژیک، جناحی و فیزیکی ندارد. اباعبدالله یک تراز جهانی است و برای همه شناخته شده است. ایشان برای بسیاری از نخبگان و مصلحان تاریخی و معاصر الگو بوده اند. بنابراین جهان عرب که بخشی از جهان اسلام است به شیعه بودن خود افتخار میکند و ما هم خواستیم تا آنها را مشارکت دهیم و به این ترتیب آنها هم در سرمایه گذاری و هم در اجرای پروژه و بازیگری مشارکت کردند.
«رستاخیز» هدیه سینمای ایران و ظرفیتی از سینمای کشور و هدیه جهان تشیع به کل جهان است
در ادامه این برنامه قائمیان به چگونگی حضور خود در پروژه «رستاخیز» اشاره و بیان کرد: من سال 87 سر کار دیگری بودم که با من تماس گرفتند و تبریک گفتند که برای نقش حر انتخاب شدم البته پیش از آن برای نقش کوچک دیگری در این کار با من صحبت شده بود. خاطرم هست زمانی که آقای درویش فیلمنامه را به من میداد از پشت میز خود بلند شد و گفت که میخواهد این فیلمنامه را دو دستی به من بدهد. من میدانستم که «رستاخیز» فیلم عظیمی خواهد شد و من باید شخصیتی را بسازم که در طول تاریخ بشر و بعد از واقعه کربلا ذهنیتهایی درباره او وجود دارد. بنابراین چهار روز از آقای درویش فرصت خواستم تا ببینم آیا لیاقت دارم یا نه و خواستم از میان این چهار روز یک روز را برای من تست گریم بگذارند.
بعد از سخنان وی، درویش به خاطرهای از صحنه فیلمبرداری اشاره و بیان کرد: براساس مستندات تاریخ حصین ابن تمیم نیزهای را در شکم حر فرو میکند و زمانیکه ما این آخرین پلان را از قائمیان گرفتیم او خواستهای را پنهانی مطرح کرد.
وی ادامه داد: در این صحنه امام حسین (ع) در کنار پیکر حر حاضر میشوند و جمله تاریخی خود را بیان میکنند که «آنچنان که مادرت تو را آزاده نامید در روز رستاخیز آزادهای» که البته این جمله قرار بود دوبله شود و ما فقط صحنه شهادت حر را داشتیم و بعد هم کات میدادیم. برای فیلمبرداری این صحنه قائمیان خواستهای داشت که شخصی با خودم مطرح کرد و اینجا از او اجازه میخواهم که این مساله را بیان کنم چون گفتنش سخت است و حسن کار برای امام حسین (ع) به این است که بیان نشود. همانطور که وقتی آیینهای امام حسین و یا خیمه ایشان برگزار میشود کسی توضیح نمیدهد که چه کارهایی کرده است و حسن این کارها به پنهانی بودنش است.
درویش با اشاره به خواسته قائمیان عنوان کرد: او گفت که خودت پشت میکروفن این جمله امام حسین (ع) را بیان کن و من به او گفتم که تو در این صحنه شهید میشوی و چه نیازی به این کار است اما او بر این اقدام اصرار داشت و من دیدم زمانی که جمله امام را گفتم از گوشه چشمش قطره اشکی جاری شده بود.
در بخش دیگری از این برنامه مومنی شریف به سینمای دینی و انقلابی کشور اشاره کرد و گفت: در فضای فرهنگ میتوان ذائقهها را به راحتی عوض کرد و ما در این تغییر ذائقه خیلی ضرر کردهایم. متاسفانه یکی از ضررها این بوده است که رابطه مردم با سینما کمتر شده است و بعضی از خانوادهها با ما تماس میگیرند که به سینما رفتهایم و شرمنده خانواده خود شدهایم. بنابراین ما در این زمینه وظایفی داریم و باید بیشتر به فیلمهایی که متناسب با مضامین عرفی و شرعی ما است توجه کنیم. دیگران ما را با سینمای بعد از انقلاب میشناسند و ما باید در این جهت رشد کنیم و گام برداریم چراکه سینمای ما در دنیا قابل افتخار است.
درویش بیان کرد: منظور آقای مومنی قطعا این نیست که همه فیلمها یک شکل و شبیه به هم باشند بلکه باید ذات فیلم درست باشد. سینمای ایران باید مجموعهای از کالاهای مختلف باشد. این سبد نمیتواند تنها بخش کوچکی را پوشش دهد بلکه باید نماینده مجموعهای از رنگین کمان فرهنگ ملی، اقوام، لباسها و زبانها باشد. به طور مثال چرا درباره عشایر فیلم نداریم، چرا از مناطق کوهستانی کمتر فیلم میبینیم و یا چرا خیال مان کمتر در آینده سیر میکند. خیلی از فیلمهای ما به جاده شمال، اداره و یا کسی که میخواهد طلاق بگیرد منحصر شده است.
وی در ادامه سخنان خود گفت: من پرسشی از مدیران فرهنگی در جشن کانون کارگردانان سینمای ایران مطرح کردم و آن این بود که عمق برنامه استراتژیک فرهنگی کشور کجاست. در حوزه نظامی مشخص است که عمق برنامه استراتژیک کشور کجاست. به هرحال با توجه به مسایلی که در منطقه و جهان وجود دارد کاملا برنامه استراتژیک ایران مشخص است همچنین در حوزه سیاسی و اقتصادی نیز مشخص است اما در حوزه فرهنگ عمق برنامه استراتژیک ما کجاست؟
در ادامه مومنی نیز اظهار کرد: خوشبختانه عموم سینماگران ما افرادی هستند که مسایل و نگرانی آنها فرهنگ است. اگر سینمای ما با مردم آشتی کند و مردم با سینما آشتی کنند راه اقتصاد سینما برای ساخت فیلم هایی مثل «رستاخیز» باز خواهد شد.
در بخش دیگری از این برنامه قائمیان به دغدغه درویش برای ساخت «رستاخیز» اشاره و بیان کرد: من زحمت شبانه روزی درویش را در این اثر دیدم و اینکه چه هم و غمی داشت تا شخصیت حر درست پرداخته شود. او در این پروژه به عنوان یک فرمانده مقتدر حضور داشت و من شاهد هستم که حتی گاهی ناهار نمی خورد و تمام ساعات به کار مشغول بود. من در آن 12 ماه هر روز میدیدم که درویش یک سال پیرتر می شود.
وی در پایان سخنان خود عنوان کرد: زمانی که از آقای درویش اجازه گرفتم که فیلمنامه را بخوانم بعد از دو شب سراغ فیلمنامه رفتم تا آن را بخوانم. امیدوارم به حساب ریا گذاشته نشود ولی من شب سوم وضو گرفتم تا فیلمنامه را بخوانم و الان هرچیزی که بعد از این کار دارم فقط به خاطر اسم امام حسین (ع) است.
بعد از این سخنان درویش در پایان برنامه عنوان کرد: «رستاخیز» هدیه سینمای ایران و ظرفیتی از سینمای کشور و هدیه جهان تشیع به کل جهان است و من از تقی علیقلی زاده و همچنین علی قائم مقامی مدیر تولید کار تشکر می کنم. علیقلی زاده از روز اول با من همراه بود و من این فیلم را با همکاری او ساختم.