هر ساله در تعطیلات عید نوروز جمع کثیری از مردم ایران اسلامی عازم مسافرتهای تفریحی - زیارتی میشوند و مقاصد مختلفی را برای این منظور انتخاب میکنند.
تعدادی از هموطنان به منظورآغاز سال نو در جوار امامان معصوم (ع) و استفاده بهتر از سفر زیارتی خود، شهرهای مقدس نجف اشرف و کربلای معلی را انتخاب میکنند.
سفر به کربلا هر چند شیرین و خواستنی است اما به یمن برخی دفاتر زیارتی همواره با سختیها و دشواریهای همراه بوده و هست.
دفتر زیارتی «ن - الف » یکی از دفاتری متخلفی بود که سفر زیارتی نجف اشرف و کربلای معلی در عید نوروز 94 را به کام خیل عظیمی از زائران حسینی تلخ کرد.
تردیدی وجود ندارد که منشا اصلی تخلف این نوع آژانسهای مسافرتی سوء استفاه مالی از زائران است که بنا دارند به هر طریق ممکن از مسافران خود مبالغ زیادی را دریافت کنند اما نکته مهم اینجاست که به فراخور هزینه دریافتی خدمات وعده داده شده ارائه نمیشود.
طبیعی است دفاع از حقوق مردم در همه شئون باید از طرف متولیان حاکمیتی انجام گیرد و زمانی که نظارت در موضوعاتی که مستقیما با اعتقادات مردم مرتبط است، از اهمیتی دوچندان برخوردار میشود.
برهمین مبنا نظارت بر آژانسهای مسافرتی ضروری است، به ویژه نظارت بر آژانسهای زیارتی که به شکل آزاد و خارج از تعرفهای سازمان حج و زیارت مشغول فعالیت هستند.
این در حالی است که ماده 31 آئین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی، سیاحتی - جهانگردی و زیارتی تصریح میکند: نظارت بر فعالیت دفتر از جهت کیفیت، سطح کارآئی و رعایت مقرارت حسب مورد بر عهده وزارتخانههای فرهنگ و ارشاد اسلامی و راه و ترابری است و در صورت مشاهده تخلف از مفاد این آئین نامه و سایر مقررات مربوط مرجع صدور مجوز حسب مورد علاوه بر اعمال مجازاتهای مقرر در این آئین نامه به شرح زیر عمل میکند:
الف - تذکر کتبی.
ب - اخطار کتبی با تعیین مهلت مناسب جهت رفع اشکال
پ - تعلیق موقت از یک ماه تا سه ماه
در این راستا یکی از زائران حسینی میگوید: دی ماه سال 1393 تصمیم به رفتن به عتبات عالیات گرفتیم، از آنجا که سازمان حج در بهمن ماه قرعه کشی میکرد و میبایست منتظر نتایج قرعه کشی میماندیم ترجیح دادیم بدلیل محدودیت زمان و حضور افراد مسن گرچه با هزینه بالاتر، در زمان مورد نظرمان (تعطیلات نوروز) و به اصطلاح با شرایط بهتر به این سفر روحانی مشرف شویم، اما خلف وعده آژانس «ن - الف » این سفر شیرین را به کام زائران تلخ کرد.
آژانس مذکور که در خیابان دولت، سه راه نشاط مشغول فعالیت است و مکرر برای اعزام به این سفر با شرایط VIP و درجه یک تبلیغ میکرد.
دفتر مذکور که مدعی فراهم کردن سفر ویژه (vip) برای زائران خود است در بخش قرارداد خدمات تور نوشته است:
1. تهیه ویزا و بلیط رفت و برگشت با هواپیما
2. پذیرای کامل شامل: صبحانه، نهار و شام (به صورت بوفه)
3. ایاب و ذهباب و بازدید از امکان متبرکه
4. بیمه حوادث برای کلیه زائرین
5. مدت تور 7 شب کربلا، نجف (بدون کاظمین و سامرا)
قرارداد مربوطه با این آژانس برای یک سفر مطلوب زیارتی نیز از این قرار بود:
سفر به عتبات عالیات با شرایط VIP از تاریخ 28 اسفند 93 لغایت 6 فروردین 94 به مبلغ یک میلیون و 100 هزار تومان به اضافه 560 دلار که جمعا حدود 3 میلیون و 100 هزار تومان شد.
بعد از ثبت نام در دیماه هربار که از آژانس جویای زمان حرکت میشدیم، تنها پاسخ این بود که از طرف آژانس خبردار خواهید شد.
همه در بیخبری و بلاتکلیفی بسر میبردیم تا اینکه نهایتا ساعت 11 صبح روز 27 اسفند 93 تماس گرفتند که امام حسین (ع) شما را یک روز زودتر طلبیده! و ساعت 19 امشب پرواز است و میبایست چند ساعت قبل از پرواز فرودگاه باشید و این به نفع شماست، چون با همان قیمت یک روز اضافهتر خواهید بود.
بدلیل اعلان دیرهنگام، برخی از همسفران نپذیرفته بودند و برخی استقبال کرده بودند که هزینه استقبال و علاقمندی و طلبیدن امام حسین (ع) برای آنها 30 دلار آب خورده بود یعنی یک میلیون و 100 هزار تومان + 590 دلار + 10 دلار دریافتی از مسافرین در فرودگاه نجف در مسیر رفت و 20 دلار دریافتی شرکت العراقیه در نجف در مسیر برگشت!
در کربلای معلی محل استقرار طبق وعده هتل جنت الحسین بود اما آیا تمامی اتاقهای یک هتل VIP است اتاقی که نه پنجره دارد و نه نور، یکی از زائرین شاید نصف یک روز به کمک پرسنل هتل در حال سر و سامان دادن وضعیت اتاق بود (مشکل در سرویس بهداشتی و دوش حمام بود) زیارت دوره تنها برنامه تنظیمی مدیر آژانس بود که با اعلام دیرهنگام و رفتن به مقام حضرت علی اکبر (ع)، مقام حضرت علی اصغر (ع) و خیمهگاه تنظیم شده بود که بدلیل نداشتن روحانی و مداح در کاروان خود آقای چند سطری ذکر مصیبت کرد.
در نجف طرف قرارداد میبایست زائرین را در هتل قصرالضیافه اسکان میداد که با مطرح کردن این مطلب که هتل مزبور خلف وعده کرده و هتل قصر العرب نیز شرایط بهتری دارد، مسافرین را در هتل قصرالعرب اسکان داد. بسیاری از زائرین معترض بودند اتاقهای دوتخته به چهارتخته تبدیل شده بود، آنقدر فضا فشرده بود که حتی جایی برای انداختن سجاده و نمازخواندن نداشت و برخی از زائرین نیز در اتاقهای بدون نور و پنجره بودند.
آنها که تجربه بیشتری داشتند پس از مشاهده اتاقها مستقیما به هتل قصرالضیافه رفتند و مدیر آژانس مجبور به اسکان آنها در هتل مزبور شد اما بقیه با همان شرایط در هتل قصرالعرب ماندند و معترض به بیمسئولیتی مدیر آژانس بودند، حتی درگیری لفظی شدید بین برخی زائران و مدیر شکل گرفت که موجب آزرده شدن خاطر زائرین شد.
تنها برنامه تنظیمی در نجف نیز زیارت مسجد کوفه و مرقد دوطفلان مسلم بود که آنهم با اعلان دیرهنگام و فشرده کردن برنامه بسیاری از زائرین را ناراضی نمود و وعده مسجد سهله نیز در حد وعده باقی ماند.
در نهایت اعزام زودهنگام زائرین به فرودگاه و اعلام اشتباه ساعت پرواز موجب اتلاف وقت زائرین در فرودگاه نجف شد که بعدا کاشف به عمل آمد که مدیر این آژانس هوایی زائرین دیگری داشته و میبایست از فرودگاه تحویل بگیرد!
پس از بازگشت با مراجه به سایتها مشخص شد که در تاریخ 28 بهمن نیز این آژانس خلف وعدههایی داشته که در برخی رسانهها منتشر شده است.
شاید اگر قبل از عزیمت زائرین این مسائل بیان میشد یا از طرف رسانهها منعکس میشد چنین اتفاقی برای بخش عمده از زائران حسینی اتفاق نمیافتاد.
حجت الاسلام علیرضا سلیمی نماینده مردم محلات در دلیجان در این رابطه گفت: اصولا دفاتر زیارتی سه دسته هستند.
وی افزود: دسته نخست دفاتری هستند که قداست اماکن زیارتی را متوجه هستند و میدانند که هر زائر ممکن است در طول عمر خود به عتبات عالیات برود بنابراین به دقت به حق وحقوق زائران احترام میگذارد.
عضو فراکسیون روحانیون مجلس تصویب کرد گروه دوم دفاتر زیارتی کسانی هستند که به زائر به عنوان کالای تجاری نگاه میکنند.
وی ادامه داد: این دسته از دفاتر زیارتی منافع مادی را ترجیح میدهند و تا جائیکه که امکان داشته باشد از زائران هزینه دریافت میکنند.
سلیمی تصریح کرد: بعضا مدیران این گونه دفاتر ظاهر غلط اندازی دارند که خود را به مردم و سازمان حج و زیارت تحمیل کردهاند.
وی اظهار داشت: دسته سوم نیزدفاتری هستند که سمت و سوی دفاتر آنها مشخص نیست و در کنار اعزام زائر به عتبات عالیات به ترکیه و... نیز توریست میفرستد.
عضو فراکسیون روحانیون مجلس تصریح کرد: البته عمده دفاتر زیارتی گروه اول تشکیل میدهند اما متاسفانه گروههای دوم و سوم نیز وجود دارند.
وی ادامه داد: سازمان حج و زیارت باید نظارت بیشتری داشته باشد و اجازه ندهد تعداد معدودی از این دفاتر در این رابطه سوء استفاده کنند.
این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: قطعا اگر این مسائل ادامه داشته باشد مجلس از باب نظارت ورود خواهد کرد.
همچنین بیژن نوباوه نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر در این رابطه گفت: اصل این ماجرا به سازمان حج و زیارت برمیگردد.
وی افرود: پیشتر سفری به عتبات عالیات داشتم و این مسئله را از نزدیک بررسی کردم، بسیاری از سرویسهای این گونه دفاتر خوب است ولی موارد تخلف هم همیشه در همه کارها بوده است.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: سازمان حج و زیارت باید برای رفاه حال زائرین یک نوع استاندارد برای دفاتر زیارتی تعریف کند تا براساس آن کار خود را انجام دهند.
وی ادامه داد: در این رابطه با مسئولین سازمان حج و زیارت یعنی اقای اوحدی و حتی آقای قاضی عسکر نماینده ولی فقیه در امور حج صحبت کردم که ایجاد یک شرکت خدماتی در عراق ضروری است.
نوباوه خاطر نشان کرد: این شرکت بزرگ خدماتی میتواند شامل خدمات بیمهای، پزشکی، حمل ونقل، غذایی و هر آنچه زائران نیاز دارند، شود.
وی افزود: این گونه نیست که همه دفاتر زیارتی متخلف باشند بلکه مورد است و این موارد هم قابلیت رسیدگی دارند.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی گفت: اگر سازمان حج و زیارت استاندارد مشخصی را تعریف کند دفاتر زیارتی موظفند بر اساس آن استانداردها خدمات ارائه کنند و در صورت سرپیچی متخلف محسوب خواهند شد.
وی افزود: اگر نظارت دقیقی بر این دفاتر زیارتی انجام شود شاهد تخلف نخواهیم بود.
هدف از انتشار این گونه اخبار صرفا اطلاعرسانی برای مردم و دیگر زائران است تا دیگر شاهد چنین اتفاقی برای زائران حسینی نباشیم و مسئولان ذیربط نیز با تخلفات برخورد جدی انجام دهند.