در قسمت قبل به بررسی اسناد وجود تعزیه پرداختیم و اینکه چطور از آن یاد شده است و در ادامه بیان می کنیم که

قریب دو و نیم‌قرن دسته‌های عزادارى محرم و مجالس روضه‌خوانی در کنار هم بودند تا این‌که در این زمان (عصر زندیه) هریک پیچیده‌تر و در عین حال پیراسته‌تر به‌عنوان منبع الهام تعزیه سرایان قرار گرفتند و به این ترتیب شکل نمایشى جدیدى به نام تعزیه به وجود آمد

 تعزیه، روایت حماسه‌ای مقدس اما خونین است که دو جبهه را به تصویر می‌کشد؛ یکى مسیر سقوط را طى می‌کند و دیگرى صعود به سوى عرشیان و قدسیان را پیش گرفته است. نبردى در آن ترسیم می‌گردد که در یک سویش شجاعت، ایمان و فداکارى قرار می‌گیرد و در طرف مقابل همه تزویرها و شقاوت‌های شیطان قامت راست می‌کند. سرانجام این صحنه‌ها پیروزى خون بر شمشیر را به تماشاگران می‌آموزد...

اگر چله نبود، نطفه کودک کی علقه می بست؟ اگر چله نبود، چله خانه از کجا می آمد؟ اگر چله نبود، مرگ کی نگاه برمی داشت؟ اگر چله نبود، اربعین از کجا می آمد تا عشق زنده بماند و یاد سیدالشهدا همراه ما؟ راستی که زه کمان را چله گویند تا چله نشینی کنیم چهل و اربعین را .