آیا مظاهر عزاداری  مانند بلند کردن علامت از زمان صفویه از مسیحیت گرفته شده است؟ 

1- فرض کنید که بلند کردن علامت از زمان صفویه و از مسیحیت گرفته شده باشد (که چنین نیست) چه اشکالی دارد؟ آیا این کارحرام است؟ بدعت در دین است؟ این همه مردم کت و شلوار و کراوات می پوشند مشکلی دارد؟ الگوی پوشیدن کت و شلوار را  از کجا گرفته اید. آیا از مسیحیت نگرفته اید؟ و آیا می توان گفت که ایرانیان (و اکثر کشورهای مسلمان امروزی) مظاهرپوشاندن بدنشان را از زمان قاجاریه با ورود کت و شلوار به ایران، از اروپایی‌ها گرفته‌اند؟ چرا لباس پیامبر و کفش پیامبر را نمی پوشید؟ چراکفش  ورزشی ساخت مسیحیان را می‌پوشید؟ آیا باید گفت چون شما در ادای فریضه نمازتان که یک حکم دینی است از البسه خارجی استفاده می کنید؛ بدعت در دین گذاشته اید و کار حرام انجام داده اید ومظاهر نمازخواندنتان رااز مسیحیت گرفته اید؟
اگر در این نمادهای اشاره شده تبلیغ مسیحیت صورت می‌گرفت، این اشکال وارد  و درست بود، اما اگر علامت پس از ورود به فرهنگ ما به عنوان یک نماد عزاداری پذیرفته و نهادینه شده است دیگر نمی تواند تبلیغ مسیحیت یا مانند آن باشد همان طور که کت و شلوار چنین خاصیتی را ندارد

2- دستورات دینی دو نوع است :

-دستورات توقیفی:

دستوراتی که همه حدود آنها ازطرف شارع مقدس معیّن شده است. مثل: نماز، روزه،حج وغیره این اعمال همه جزئیاتش در دین مطرح شده و اگر به عمد جزئی از این احکام را کم و یا زیاد کنیم، آن عمل باطل است و در صورت تبدیل اجزای این اعمال سبب بدعت دردین می‌شویم.

 -دستورات غیرتوقیفی:

احکام و دستوراتی که اصل آن از جانب خدای متعال صادر شده اما نحوه ی عمل به آن (درمحدوده دین و عقل)به خود انسان واگذار شده است. مثل: «وبالوالدین احسانا».{به پدرومادرخود نیکی کنید}[1]

دراینگونه احکام الهی وجوب و یا استحباب عمل به آن از جانب خدای متعال بیان شده اما اینکه چطور و چگونه به پدر ومادر خود احسان کنیم؛ بستگی به شرایط و امکانات شخص، زمان، مکان و فرهنگ و رسوم جامعه دارد. ممکن است شخصی امروزه با تلفن که تکنولوژی آن ازحدود 100سال پیش و از اروپایی‌های مسیحی! گرفته شده، با والدین خود تماس بگیرد و جویای حال آنها شود و یا آنها را با ماشین پژو! به پارک و یاگردش ببرد؛ آیا می‌توان گفت که در زمان پیامبر صلی الله و علیه وآله فقط به صورت حضوری ازاحوال والدین اطلاع پیدا می‌کردند اما شما با استفاده از ماشین و موبایل مظاهر  «وبالوالدین احسانا» را از اروپایی‌ها گرفته‌اید و یا بدعت در دین گذاشته‌اید و کار حرام انجام داده‌اید؟ مسلماً خیر! الا اینکه فرض(حکم الهی) نیکی به والدین است اما این عمل با گذشت زمان و بسته به نیاز و طبق فرهنگ روز جامعه متفاوت است و تا انجا که شما ازدایره‌ی دین خارج نشوید می‌توانید در این راه (برحسب نیاز روزجامعه) از فرهنگ ملل دیگر نیز الگوبرداری کنید.
 بعد از این مقدمه باید گفت در مورد عزاداری در خصوص پیامبر و اهل بیت او علیهم‌السلام نیز دو دسته عناوین داریم:

یک دسته عناوینی مثل برپایی مجالس سوگواری، بکاء، تباکی، جزع ونوحه‌سرائی؛ که در مورد آنها روایاتی از ائمه هدی علیه السلام وجود دارد که فقیه با توجه به این روایات حکم به انجام و استحباب آن عمل می‌دهد.
-دسته دوم عناوینی مثل زنجیر زنی، استفاده از علامت، طبل وسنج و غیره که روایتی بطور خاص جهت استفاده از این لوازم دردست نیست اما استفاده از این لوازم در حوزه دین و در راستای تعظیم شعائر الهی، طبق فتوای فقها و مراجع دین مجاز می‌باشد، چرا که هدف از برپائی اینگونه مجالس؛ مصداق آیه23سوره  مبارکه شوری «..قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی..» درجهت تکریم خاندان رسول خدا صلی الله و علیه وآله وسلم می‌باشد و همچنین برپایی این مجالس با نمودهای بیرونی همچون  براه انداختن دسته‌جات عزادری واستفاده از زنجیر و علامت جهت زنده نگه داشتن تکریم اهل بیت علیهم‌السلام دراذهان و تذکر به ظلم و ستمی که از طرف حاکمان وقت به آنها رواشد، می‌باشد که این خود  مصداق آیه شریفه 157 سوره اعراف «.. فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ‏ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُون‏» می باشد. لذا در این موارد باید گفت بر فرض که  مصادیق عزاداری مثل بلند کردن علامت و زنجیرزنی طبق روایتی که به ما رسیده باشد، به خودی خود، مستحب نباشد؛ اما عنوان‌ها (تکریم و بزرگداشت، تعظیم شعائر الهی و...) مستحب است 
لذا اگر بگوئیم عزاداری رجحان دارد به همه مصادیق مشروع آن (بر سر و سینه زدن، زنجیر زدن و...) مادامی که به حرام نیافتد این مسئله هیچ اشکالی ندارد.

3- علم یا علامت یعنی نشانه:

 معمولاً در جنگ‌ها طرفین جنگ رایت یا علامتی داشتند که نشانه هر طرف جنگ بود و در دست فرد دلیر و جنگاور قرار می‌گرفت و اگر آن علامت به زمین می‌خورد و کسی را یارای بلند کردن آن نبود نشانه پیروزی طرف مقابل و شکست این طرف بود در کربلا هم علم‌دار و سپه سالاری بود که رایت امام حسین در دست او بود و هم او سقای تشنگان کربلا هم بود. امروزه هم عده‌ای به یاد سقای دشت کربلا کوزه‌ای آب می‌گیرند و به دسته‌های عزادار و مردم آب می‌دهند و یا جوانانی به یاد علم دار کربلا علامتی را که نشانه آن دسته عزاداری هم هست را دست به دست می‌کنند و مشق علم داری می‌نویسند.

 

 

[1] آیه83 سوره بقره