زیارت وارث، در کتاب‌های متعددی مثل کتاب «المزار» شیخ مفید،[1] «مصباح المتهجد» شیخ طوسی[2] و دیگر منابع معتبر شیعه ذکر شده است. این زیارت، در واقع به‌عنوان بخشی از یک دستورالعمل، برای زیارت امام حسین (ع) در محل دفنشان است که زائر، این زیارت را هنگام رسیدن به ضریح مبارک و در قسمت بالای سر امام حسین (ع) بخواند.[3] برخی زیارت وارث را با عنوان زیارت امام حسین (ع) در روز عرفه[4] و برخی نیز در اعمال شب و روز عرفه و نیز شب و روز عید قربان آورده‌اند.[5] قابل ذکر است که زیارت‌های مختلف دیگری نیز وجود دارد که شباهت زیادی به این زیارت به‌ویژه در فرازهای اول دارند.

ارث بردن؛ یعنی اینکه چیزی از شخصی که زندگی دنیایی‌اش به پایان رسیده، به شخصی دیگر منتقل شود. این ارث هم می‌تواند چیزی مادی باشد و هم معنوی.[6] با استفاده از منابع اسلامی می‌توان فهمید، آنچه در این زیارت مدنظر است، وراثت اشیای مادی و اشیای معنوی است. این موارد عبارت‌اند از:

  1. مقام خلیفه اللهی: یعنی همان‌طور که خداوند حضرت آدم (ع) را به‌عنوان خلیفۀ خود بر روی زمین برگزید، دیگر انبیا و جانشینان آنان نیز به‌عنوان خلیفه خداوند بر روی زمین، چراغی پرفروغ برای هدایت مردم بودند و این مقام را یکی پس از دیگری به ارث می‌بردند. امام حسین (ع) نیز این مقام معنوی را پس از جدّ، پدر و برادر خود عهده‌دار شد.
  2. علم: در بسیاری از روایات و زیارات آمده، امام حسین (ع) و دیگر ائمۀ اطهار (ع)، به‌عنوان وارثان علم پیامبران،[7] به‌ویژه پیامبر اسلام (ص) بوده‌اند. امام صادق (ع) دراین‌باره می‌فرماید: «حضرت داود (ع) علم پیامبران را به ارث برد و سلیمان (ع) نیز این علوم را از پدرش به ارث برد. حضرت محمد (ص) نیز این علوم را از سلیمان (ع) به ارث برده و ما نیز از حضرت محمد (ص) به ارث برده‌ایم.»[8]
  3. کتاب‌های آسمانی: طبق زیارتی که برای نیمۀ ماه شعبان و نیز اول ماه رجب ذکر شده، امام حسین (ع) وارث تورات و انجیل و زبور است.[9] چراکه اصل و حقیقت این کتاب‌ها، مطالبی است که در آن‌ها نوشته شده و امام حسین (ع) نیز آگاه به آن مطالب است.
  4. برخی از متعلقات پیامبران: برخی از پیامبران، به همراه خود، وسایل مقدسی داشتند که خاصیت معجزه‌آسایی داشته‌اند. چیزهایی مانند عصا و صندوق حضرت موسی (ع)، لباس حضرت ابراهیم (ع) و انگشتر حضرت سلیمان (ع). طبق روایات، این اشیاء به ائمه اطهار (ع) منتقل شده و هم‌اکنون، امام زمان (عج) آنها را در اختیار دارد و هنگام ظهور، آن وسایل را با خود می‌آورد و از آنها‌ استفاده می‌کند.[10]