کرب و بلا: بسیاری از گزارشهایی که پیرامون واقعه کربلا و اتفاقات تلخ ظهر عاشورا نگاشته شده، عمدتاً توسط راویان و افرادی نگاشته شده که دور از خیمه امام و نیز لشکرگاه عمر سعد بودهاند؛ اما پرداختن به این رخداد تاریخی از نگاه سپاهیان دشمن موضوعی است که کمتر بدان پرداختهشده و برخی نویسندگان تلاش نمودهاند از این منظر به وقایع روز عاشورا نگریسته و حقایق تازهای را ارائه نمایند.
ساسان ناطق از نویسندگانی است که با رمان «اعترافات کاتب کشتهشده» به دنبال کشف حقیقت و راز عاشوراست. این رمان به تازگی از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است.
نویسنده موضوع این رمان را اینگونه شرح میدهد که «شبانِ جوانی که پدرش روزی کاتب اعظم دربار معاویه بوده، ظهر روز عاشورا با اسب و سگش به خیمه کاتبان عمر بن سعد وارد میشود تا پول گَلهِ گوسفندان خود را که غذای سپاهیان شدند، بگیرد. هر کدام از افراد حاضر در خیمه کاتبان، به موازات قصه اصلی، حکایتهای عجیب و هولناک خود از آمدن به کربلا را تعریف میکنند و شبان که پدرش به دست مأموران مخفی یزید کشته شده، با افراد درون خیمه دچار چالش میشود. همگان تصور میکنند او جاسوس و فرستاد عبیدالله بن زیاد است اما خطری بزرگ او را تهدید میکند...»
وی هنر را مشتمل بر دو بخش هنر کاربردی و هنر زیبا دانسته و افزوده است: اگر هنر کاربردی به دنبال تأثیرگذاری است، قطعاً هنر زیبا به دنبال فهم بیان بهتر است و کار رماننویس نیز خلق چیزی است که وجود ندارد یا زیباتر کردن چیزی است که وجود دارد و به بیان دیگر کار رماننویس هردو بخش هنر را در بر میگیرد.
این نویسنده در خصوص مستندات تاریخی این رمان میگوید: داستان پشتوانه تحقیقی دارد و قصه آن که بستر تاریخی و دینی دارد، خیالی است که با تکیه بر واقعیتها و اتفاقات بیرونی پیش میرود. متن روان و به دور از ارجاعات بیرونی، به گونهای نوشته سده که خواننده با حداقل داشتههای تاریخی و دینی، بتواند فارغ از پیشداوری، با شخصیتها و ماجرای اصلی ارتباط بگیرد.
ناطق شخصیتپردازیهای این رمان را وسیلهای برای روشنتر شدن زوایای پنهان و مبهم واقعه عاشورا دانسته و تأکید کرده است: ثقل روایت، عاشورای سال 61 هجری و قصر معاویه در سالهای پیش از مردنش است. خواننده در زمان به عقبتر میرود تا وقایع و اتفاقات سالهای قبل را هم ببیند. شخصیتهای درون خیمه و حکایتهای متفاوت و عجیب هرکدام از آنها در مسیر باورها و اعتقاداتشان، خواننده را با خود همراه میکند تا خود به واقعیت ماجرا پی ببرد. در این رمان سعی کردم بدون جانبداری و نگاه یکسویه، دریافتها را به خود خواننده بسپارم تا با کشف و شهود، پرده از راز و حقیقت عاشورا بردارد. با این کار خواستم پرده از زوایای تاریک و مبهم روزهای پیش از ظهر عاشورا بردارم تا اگر مخاطبی مانند افراد درون خیمه کاتبان، در شک و تردید است، جوابی برای سؤالهای خود بیابد.
وی در خصوص انتخاب خیمه کاتبان لشکر عمر سعد به عنوان فضای اصلی رمان میگوید: در همه رویدادهای مهم، انسان عامل اصلی بوده و هست و این انسان در بزنگاههای مختلف با تصمیمات و باورهای خود، معادلات را به هم ریخته و باعث شگفتی شده است. برای فهم بهتر نقش آدمها در علت اصلی رخ دادن اتفاقات، به آدمهای خیمه کاتبان نزدیک شدهام تا آنها را با خرده روایتها و قصههای هولناکشان، باورپذیر کنم و هم دلیل قرار گرفتن آنها مقابل خود یا دیگران را بهتر نشان دهم.
نویسنده رمان اعترافات کاتب کشتهشده به چالشهای نوشتن درباره عاشورا از منظر سپاهیان عمر سعد نیز اشاره و تصریح کرده است: این کار حرکت در لبه تیغ بود؛ هم باید شعار نمیدادم، هم به دور از کلیشه، ماجرا را از دریچه تازهتری روایت میکردم، هم تاریخ گذشته را با اطلاعات تازهتر و تحقیقشده، به شکل کاملاً خلاقانه به خواننده نشان میدادم.