کرب و بلا: در کتب و منابع متعدد تاریخی به شخصیت حضرت عباس (ع) با تاکید ویژه بر رشادت ایشان در واقعه کربلا پرداخته شده است اما بسیاری از ابعاد شخصیتی ایشان و فضائل و سیره حضرت در پرتو این واقعه ناگفته مانده و از این رو برخی نویسندگان با نگاهی تفصیلی تلاش کرده‌اند گوشه‌ای از این بحر بیکران را در آثار خود به رشته تحریر درآورند. کتاب «خصائص العباسیه» اثر «آیت‌الله محمد ابراهیم کلباسی نجفی» از جمله آثاری است که به معرفی حضرت عباس (ع) از زوایای مختلف اختصاص یافته است.
درباره کتاب
کتاب خصائص العباسیه به قلم آیت الله محمدابراهیم کلباسی نجفی نوشته شده و به موضوع زندگانی حضرت اباالفضل (ع) اختصاص دارد. نویسنده با استناد به احادیث و روایات و نیز منابع معتبر تاریخی، در باب‌های 14گانه به معرفی ایشان پرداخته است. متن اصلی کتاب به زبان عربی است و «محمد اسکندری» پس از تحقیق و گردآوری، کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرده است.
کتاب خصائص العباسیه با 240 صفحه نخستین بار در سال 1384 توسط انتشارات «صیام» منتشر و تاکنون بیش از ده بار تجدید چاپ شده است.
درباره نویسنده
آیت‌الله محمدابراهیم کلباسی نجفی فرزند شیخ علی، در سال 1322 ق. در نجف اشرف متولد شد. از سن 12 سالگی به فراگیری علوم دینی پرداخت و نزد علمای عالی‌قدر از جمله «میرزا حسین نائینی»، «آقا سید ابوالحسن اصفهانی»، «آقا ضیاءالدین عراقی» و «شیخ احمد آشتیانی» علوم مختلف دینی را فرا گرفت.
شیخ محمد ابراهیم کلباسی تالیفات متعددی از خود به جای گذاشته است که مجلد سه‌گانه «تقریرات درس میرزای نائینی»، «حاشیه بر کفایه الاصول»، «درّه المقال»، «مناسک حج» و «منهاج المتقین» از جمله این تالیفات است.
بازخوانی کتاب
کتاب خصائص العباسیه شامل مقدمه و 14 باب است. نویسنده در مقدمه کتاب با بیان احادیث و نیز استناد به آیات و روایات متعدد، وجوب مودت و محبت اهل‌بیت (ع) را بیان کرده و ریشههای عداوت و کینه‌ورزی نسبت به ذات باری‌تعالی و ذریه رسول خدا را بیان نموده است.
آیت‌الله کلباسی در باب اول کتاب به بیان خصایص و امتیارات نسب حضرت ابالفضل (ع) می‌پردازد. فضایل و خصایص والده شریف حضرت و نسب و نیاکان ایشان، موضوعی است که در باب دوم کتاب بیان شده است.
نویسنده در باب سوم و ذیل موضوع معرفی برادران و خواهران حضرت، روایات متعددی در خصوص همسران حضرت علی (ع) و فرزندان ایشان ارائه نموده است. معرفی اولاد حضرت عباس (ع) و فضائل شخصی آنها محور مباحث باب چهارم کتاب است. بنابر آنچه نویسنده در بخشی از این باب آورده، نسل حضرت از فرزند بزرگ ایشان به نام «عبیداله» ادامه پیدا کرده است.
مؤلف در باب پنجم کتاب به بررسی کنیه، لقب و مناقب آن حضرت پرداخته است. سیمای آن حضرت، شجاعت و دلاوری ایشان در جنگ‌ها و غزوات و محاربه ایشان با شجاعان عرب، القاب آن حضرت از جمله باب‌الحوائج، طیار و ... بخشی از مطالبی است که در این باب بیان شده است.
یکی از القاب مشهور حضرت عباس (ع) سقاست و آیت‌الله کلباسی در تعریف این لقب می‌نویسد: «لفظ سقا صیغه مبالغه است و معلوم می‌شود آن حضرت بسیار در مقام سقایت بوده و منحصر به این مرتبه اخیر نبوده و چون آن حضرت همیشه در امور سقایت ساقی بوده، حسین بن علی (ع) به ایشان فرمودند وقتی وارد میدان جهاد شدی، پس اندکی آب برای کودکان بدست آور.»
نویسنده کتاب خصائص العباسیه باب ششم و هفتم کتاب خود را به تبیین ویژگی‌های آن حضرت اختصاص داده است. در این باب بیش از 30 ویژگی از یاران سیدالشهدا (ع) بیان شده و سپس خصایص آن حضرت که افضل از سایر یاران بود، بیان شده است.
هشتمین باب از باب‌های 14گانه کتاب به بیان فضیلت جهاد، اقسام جهاد و نیز تبین مجاهدات و خصایص آن جناب اختصاص یافته است و در ادامه و در قالب باب نهم، کمالات حضرت عباس (ع)، ایثار ایشان و محبت شدید امام حسین (ع) به ایشان شرح داده شده است.
این نویسنده سپس در باب دهم کتاب، موضوع شهادت حضرت را مطرح کرده و در ادامه حکایاتی از مقامات برزخی حضرت عباس (ع) را در باب یازدهم به میان آورده است. صفات حمیده حضرت ابالفضل (ع) از جمله سخاوت، مروت، فصاحت و نیز مقام شهود و فنا فی الله آن جناب در باب دوازدهم کتاب به تفصیل شرح داده شده است.
آیت‌الله کلباسی تلاش کرده است روایاتی از محبت حضرت امیر‌المؤمنین (ع)، حضرت زهرا (س)، امام حسین، امام سجاد و حضرت صادق (ع) همچنین عموم مؤمنین و دوستداران ایشان را در باب سیزدهم کتاب خود به رشته تحریر درآورد.
نحوه شهادت حضرت عباس (ع) و مدفن ایشان نیز در باب چهاردهم و پایانی این کتاب آمده است. همچنین در صفحات پایانی کتاب خصائص العباسیه راه‌های توسل به حضرت عباس (ع) با استناد به روایات معتبر برای خواننده ارائه شده است.
