کرب و بلا: از جمله سخنانی که از لسان رسول خدا در باب اهمیت شخصیت سیدالشهدا (ع) به تواتر بیان شده و در منابع و کتب مختلف شیعه و سنی بر صحت آن تاکید شده این حدیث شریف است که رسول خدا فرمودند: ««حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ»

«یعلی بن مره عامری» می‌گوید: همراه رسول خدا از مهمانی خارج شدم، حسین (ع) همراه کودکان در میان راه بازی می‌کرد. رسول خدا جلوی آنها ایستاد و دست خود را گشود؛ یک دستش را زیر چانه و دست دیگر را در پیشت گردنش قرار داد سپس سرش را بالا گرفت و دهانش را به دهان حسین گذاشت و او را بوسید. سپس فرمود: «حسین از من است و من از حسینم، خداوند دوست بدارد کسی را که حسین را دوست بدارد. حسین نوه‌ای از نوادگان است.»¹

اینجا این سؤال مطرح می‌شود که «أنا من حسین» یعنی چه؟  «حجت الاسلام محمدعلی مهدوی راد» دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران با ارائه تحلیلی نو از حدیث «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ» می‌گوید: این حدیث در میان میراث نبوی بسیار معروف است و در بیشترین طرق روایی اعم از خاصه و عامه آمده و مورد گفتگوهای زیادی نیز قرار گرفته است.

در بخشی از روایت رسول اکرم (ص) می‌فرمایند حسین از من است، زیرا فرزند من است و در بخش دیگر که می‌فرمایند: من از حسین هستم جای بحث دارد و علما در این خصوص با تحلیل‌های گوناگونی مواجه شده‌اند. شاید معروف‌ترین و پذیرفته شده‌ترین آن‌ها کلام مرحوم «آیت الله کاشف‌الغطاء باشد که می‌گوید مراد این است که اسلام؛ نبوی الحدوث و حسینی البقا است، بدین معنا که درست است اسلام را رسول الله رقم زدند و فرمان خداوند را به مردم ابلاغ کردند و این آیین به نام و از آن رسول خدا است اما از سوی دیگر با کنش‌های گوناگونی مواجه شد و در یک برهه زمانی در آستانه فروپاشی بود که با قیام امام حسین (ع) بقای آن تضمین شد.

وی با استناد به آیه نهم سوره احقاف که خطاب به رسول خدا می‌فرماید: «قُل ما کُنتُ بِدعًا مِنَ الرُسُل....» به این معنی که مخاطبان خود بگو من تافته جدا بافته نیستم، بلکه حلقه‌ای از حلقه‌های انبیای الهی برای هدایت مردم هستم، تصریح می کند مسیر اولیاء الهی همان مسیر و جهت همان جهت است. زمانی که امام فرمودند حرکت من در این قیام بر پایه سیره جدم است، یعنی بر پایه همان سیره‌ای است که انبیا حرکت کردند و این حرکت و کنش سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایشان در آن برهه زمانی مطابق نقشه راه حرکت رسول الله و علی ابن ابی طالب (ع) بود.

در میان علمای اهل سنت نیز که علیرغم علم و اطلاع‌شان اغلب از شرح و توضیح این گونه احادیث دریغ می‌کنند، اما «قاضی عیاض» با نقل این حدیث و شرح آن به نوعی به معنای اصیل آن اعتراف می‌کند و می‌نویسد: «گویا رسول اکرم (ص) با تابش نور وحی، آنچه را بین حسین (ع) و قاتلین آن سرور واقع شدنی بود می‌دانست و لذا مخصوصا نام حسین بن علی را برد و فهماند که او و حسین (ع) از حیث وجوب محبت و حرمت تعرض و محاربه، چون شخص واحداند، رسول خدا (ص) به منظور تأکید همین اتحاد و یگانگی فرمودند: هر که حسین را دوست بدارد خدا را دوست داشته، زیرا محبت حسین، محبت رسول خدا، و محبت رسول خدا، محبت خدا است».

_______________________________________________________
^{پی‌نوشت‌ها:}

^{1- بوصیری، احمد بن ابی‌بکر، مصباح الزجاجه، ج1، ص22. ترمذی، محمد بن عیسی، سنن الترمذی، ج5، ص658.}

^{2- بهبودی، یادنامه علامه امینی، ص 305}