کرب و بلا: با مروری بر سرگذشت انبیاء الهی از آدم ابوالبشر تا پیامبران قبل از رسول خاتم (ص)، مشاهده می‌کنیم که هر یک به گونه‌ای با واقعه کربلا و مصیبت شهادت سیدالشهدا (ع) پیوند داشته‌اند؛ از پذیرش توبه آدم تا شباهت قتل یحیی (ع) و حزن عیسای نبی بر فاجعه قتل حسین بن علی (ع) و سایر انبیاء الهی.
این پیوند در خصوص جناب ابراهیم خلیل الله به گونه‌ای پر رنگ‌تر نمود یافته است؛ زمانی که ابراهیم از سرزمین کربلا گذر کرد و در محل شهادت حسین بن علی (ع) به ناگاه از اسب بر زمین افتاد و محزون از آنچه موجب این اتفاق شده، ماجرای سرزمین کربلا را از حبرئیل شنید که: ای ابراهیم! اینجا نوه دختر پیغمبر خاتم انبیاء کشته می‌شود.
حضرت ابراهیم (ع) با حالت حزن و اندوه سوال کرد: ای جبرئیل چه کسی او را می‌کشد؟ جبرئیل فرمود: آن کسی که اهل آسمان و زمین او را لعنت کرده‌اند، حضرت ابراهیم (ع ) محزون و گریان دست‌هایش را بلند کرد و بر قاتلان حسین لعن بسیار نمود.1
اما پیوند ویژه این پیامبر اولوالعزم با فرزند رسول خاتم در اجری است که خداوند بواسطه حزن و بکاء ابراهیم (ع) در مصیبت شهادت سیدلشهدا (ع) به او عطا نموده است.
روایت مرثیه‌ای که خداوند برای ابراهیم (ع) خواند را امام رضا (ع) در روایتی چنین بیان فرموده‌اند که: «وقتی ابراهیم پیروزمندانه از آزمایش الهی، به امر خداوند مآمور شد به جای فرزندش اسماعیل گوسفندی را قربانی کند، ابراهیم (ع) آرزو کرد ای کاش می‌توانست فرزندش اسماعیل را قربانی کند تا به پاداش صبر بر این مصیبت نائل شود، در این هنگام خداوند به ایشان وحی کرد: ای ابراهیم! محبوب‌ترین خلق من نزد تو چه کسی است؟ ابراهیم عرض کرد: خداوندا! محبوب‌تر از محمد (ص) نزد من مخلوقی نیست.
خداوند در ادامه پرسید: او را بیشتر دوست می‌داری یا خودت را؟ ابراهیم عرض کرد: او را از خودم بیشتر دوست دارم.
خداوند فرمود: فرزند او را بیشتر دوست می‌داری یا فرزند خودت را؟ عرض کرد: فرزند او را.
خداوند سپس فرمود: کشته شدن و ذبح فرزند او به دست دشمنانش بیشتر دل تو را به درد می‌آورد یا ذبح فرزندت به دست خودت در راه اطاعت من؟ ابراهیم عرض کرد: پروردگارا! ذبح او به دست دشمنانش، بیشتر قلب مرا به درد می‌آورد.
خداوند با شنیدن این پاسخ ابراهیم فرمود: ای ابراهیم! گروهی که گمان می‌کنند از امت محمد (ص) هستند، پس از او فرزندش از روی کینه و ظلم مانند گوسفندی ذبح می‌کنند و به این وسیله مستخق خشم و عذاب من می‌شوند.
ابراهیم از این مصیبت قلبش به درد آمد و بسیار گریست، در این هنگام خداوند به او وحی کرد: ای ابراهیم! من اندوه تو بر فرزندت را در صورت قربانی کردنش، به جزعت بر مصیبت سیدالشهدا (ع) فدا نمودم و بواسطه این بکاء و اندوه، بالاترین درجات صبرکنندگان بر مصیبت را به تو عطا کردم و این اشاره به قول خدای عزوجل دارد که فرمود: «و فدیناه بذبح عظیم».2
و این تاکید مکرری است بر فضیلت ذکر مصیبت اعظم یعنی شهادت سیدالشهدا (ع) و اهمیتی که برای قطره اشکی بر حسین (ع) روایت شده است.3
__________________________________________________________________________________
منابع:
1- متخب طریحى، 49.
2- الجواهر السنیه، کلیات حدیث قدسى، ص 497؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ج1، ص211.
3- علی میرخلف زاده، داستان‌هایی از گریه بر امام حسین (ع)، جلد 1، ص 13
