اختصاصی کرب و بلا: پس از شهادت امام حسین (ع) در سرزمین کربلا، فجایع بسیاری نسبت به ابدان مطهر شهدای کربلا، خیمه خاندان رسول خدا و نیز ظلم و بی حرمتی بسیاری به بازماندگان این واقعه تلخ رخ داد. رخدادهای تلخی که تنها به این سرزمین متوقف نشد و در طول مسیر حرکت کاروانیان از کربلا به سرزمین شام و سپس بازگشت این بزرگواران به مدینه‌النبی ادامه یافت. جلد دوم کتاب «با کاروان حسینی» تلاش دارد مجوعه‌ای از این رخدادها را برای مخاطب روایت کند.
درباره کتاب
کتاب «با کاران حسینی» همانطور که در اینجا مورد اشاره قرار گرفت؛ ترجمه کتاب «مع الرکب الحسینی من المدینه إلی المدینه»، اثر جمعی از پژوهشگران و نویسندگان معاصر به نام‌های «علی الشاوی»، «شیخ نجم‌الدین طبسی»، «شیخ محمدجواد طبسی»، «شیخ عزت‌‌اللَّه مولایی»، «شیخ محمدجعفر طبسی» و «شیخ محمدامین پورامینی» است که توسط «عبدالحسین بینش» در قالب دو مجلد 856 صفحه و 837 صفحه به فارسی برگردانده شده است.
جلد اول این کتاب به بیان تاریخ دوران امامت امام حسین (ع) و پیشامدهای مربوط به باقیمانده خاندان پیامبر (ص) پس از شهادت امام تا بازگشت مجدد کاروان حسینی به مدینه اختصاص دارد. جلد دوم نیز مشتمل بر سه بخش است که با رویدادهای کربلا آغاز می‌شود و حوادثی که در کربلا تا شام و از شام تا مدینه برای یاران امام رخ داده است را بیان می‌کند.
درباره‌ی نویسنده
کتاب با کاروان2 حسینی حاصل یک کار گروهی است؛ محمدجواد طبسی که «آداب سیر و سیاحت در اسلام»، «اجمل الصور عن حیاه المعصومین»، «اصحاب سبت» و «اقرا ثم تزوج» نیز از جمله آثار این نویسنده است. نجم‌الدین طبسی که آثار متعددی از جمله «رهبر آزادگان»، «نظام ارتش در اسلام»، «الامام الحسین علیه‌السلام فی مکه مکرمه»، «الدرسات فقیه فی مسائل خلافیه» و... است.
«عزت الله مولایی» دیگر پژوهشگر این اثر است. وی دکترای علوم قرآن و حدیث و مدیر گروه فقه و مبانی دانشگاه علوم قضایی، مدیر گروه شیعه‌شناسی، مدیر گروه ادبیات عرب در دانشگاه قم و صاحب بیش از 40 کتاب و مقاله است.
این کتاب همچنین با تلاش و پژوهش «محمد امین پورامینی» متولد سال 1359ش، و نویسنده کتاب «در جستجوی فدک»، «بانوی سرآمد»، «خورشید کربلا» و ... جمع‌آوری شده و «علی الشاوی» نیز به عنوان نویسنده اصلی اثر، کتاب را به نگارش در آورده است.
بازخوانی جلد دوم کتاب
در بخش نخست کتاب به واژه و ریشه تاریخی نام کربلا و برخی نام‌ها که بر اثر گذشت زمان بر کربلا اطلاق شده مانند طف، طفوف، نینوا و ... پرداخته و به روایات مختلف مربوط به کربلا در تاریخ پیامبران اشاره شده است.
در یک نمونه روایت «سعد بن عبدالله قمی» از امام زمان (عج) آمده است که در مورد واژه «کهیعص» فرمودند: حضرت زکریا (ع) از خداوند در مورد نام‌های پنج‌گانه پرسید که خداوند فرموده‌اند: «کاف» در کهیعص اشاره به کربلا، «هاء» هلاک عترت، «یاء» یزید ستم کننده بر حسین (ع)، «عین» عطش حسین (ع) و «صاد» صبر او اشاره دارد. سپس از هنگامه ورود امام حسین (ع) به کربلا و بعد از آن حوادث کربلا مانند آماده‌سازی کوفه برای جنگ با امام حسین (ع) و تکمیل لشکر کوفه در ششم محرم، خطبه امام در میان اصحاب و وقایع شب عاشورا سخن به میان آمده است.
در بخش‌هایی از کتاب روایاتی از افراد معتبر مانند ابوحمزه ثمالی، سماوی، طبری، ابوالفرج و ... در ذکر وقایع ایام اول تا دهم محرم با ذکر منبع آمده که از نمونه‌های آن می‌توان از حفر خندق پیرامون اردوگاه و اسامی کسانی که در شب دهم به امام حسین (ع) پیوستند و ... نام برد. مقایسه بین شهیدان طف و شهیدان نهضت حسینی نیز مضمون دیگر صفحات کتاب است و بخش چهارم کتاب با ذکر اسامی شهدای کربلا و توضیح مختصری در مورد آنها پایان می‌پذیرد.
در بخش پنجم کتاب از «ام وهب» نخستین زن شهید در واقعه عاشورا نام برده شده است. همچنین به نشانه‌های خشم الهی در پی شهادت امام حسین (ع) اشاره شده است که به دو صورت نشانه‌های زمینی (مانند جوشیدن خون از زیر سنگ، نوحه‌گری جن، عزاداری پرندگان و...) و نشانه‌های آسمانی (مانند فریاد جبرئیل، کسوف خورشید، سیاه شدن آسمان و...) نمود پیدا کرد. روایات غم‌انگیزی از دقایقی پس از قتل امام حسین (ع) از جمله غارت و آتش زدن خیمه‌ها، تلاش برای کشتن امام سجاد (ع)، بردن باقیمانده کاروان به کوفه نیز در این بخش بیان شده است.
در قسمتی از کتاب از سر مقدس امام حسین (ع) به عنوان نخستین سری که در اسلام حمل شده است، نام برده شده که قبل از رسیدن کاروان، به کوفه رسیده بود و ابن زیاد از بیم شورش در کوفه حالت فوق‌العاده اعلام کرد و در ادامه خطبه اتشین حضرت زینب (س)، فاطمه صغری، ام‌کلثوم و امام سجاد (ع) با جزییات و روایات آن در کتاب بیان شده است.
بخش ششم کتاب در مورد حرکت کاروان امام حسین (ع) در شام و حرکت به سوی مدینه منوره سخن گفته که در ابتدا به معرفی و آشنایی با سرزمین شام از لحاظ جغرافیایی و طبیعی و سپس به زندگی‌نامه یزید و تبهکاری‌های وی پرداخته شده است.
در بخش بعدی روایاتی در مورد خروج اهل‌بیت (ع) از شام ذکر شده که برخی معتقدند کاروان 20 صفر به مدینه‌الرسول بازگشتند و به فرمان یزید همراهانی با آن کاروان فرستاده شده که در کتاب به ذکر همراهان و دلیل همراهی آنها اشاره شده است. البته در تحقیقی پیرامون تاریخ آمدن اهل‌بیت (ع) به کربلا دو عقیده وجود دارد که گروه اول مانند ابوریحان بیرونی، شیخ بهایی و ... معتقد به بازگشت کاروان در اربعین نخست‌اند و گروه دوم مانند سید بن طاووس، علامه مجلسی، محدث نوری و... بازگشت در اربعین اول را نفی کرده‌اند. سپس در بحثی جداگانه به قضاوت میان دو گروه پرداخته شده است.
پایان بخش جلد دوک کتاب با کاروان حسینی به بیان محل دفن سر امام حسین (ع) و وقایعی که در لحظه شهادت امام رخ داد. جوشیدن خون از خاکی که رسول خدا نزد ام سلمه امانت نهاده بود و ...اختصاص یافته است.
برگی از کتاب
ابن نما گوید: «از پدرم رحمه‌الله‌علیه نقل است امام زین‌العابدین با همه بردباری و شکیبایی نسبت به این آزمایش و مصیبت بسیار دردمند بود. مدت چهل سال با اشکی ریزان و قلبی سوزان گریست. روزها را با روزه سپری می‌کرد و شب‌ها را به نماز می‌گذراند...»
نیز می‌گوید: «ابوحمزه ثمالی گفت: چون از فراوانی گریه‌اش پرسیدند گفت: یعقوب یکی از فرزندانش را گم کرد، آنقدر گریست تا چشمانش سفید شد. این در حالی بود که پسرش در دنیا زنده بود و نمی‌دانست که او مرده است. من که دیدم پدرم با هفده تن از اهل بیتم در یک ساعت کشته شدند، می‌خواهید اندوهشان از قلبم بیرون رود؟» (ص 815).
