کرب و بلا: یکی از اقدامات امامان شیعه در راستای تربیت دینی پیروان خود، معرفی و ترویج فرهنگ انتظار و آماده‌سازی اذهان عمومی جامعه برای پذیرفتن امام غائب، ترسیم فرهنگ انتظار و جامعه منتظر است. کاری که حضرت سیدالشهدا (ع) با روش‌های مختلف متناسب با آینده جامعه صورت دادند.

یقیناً میان زمان وقوع حادثه عاشورا و قیام جهانی آخرین حجت خدا، فاصله زمانی زیادی است اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد؛ بیانات و اقدامات امام حسین (ع) در معرفی امام دوازدهم، تبیین شرایط عصر ظهور و ترسیم چشم‌انداز آینده بشریت است.

ایشان برای آماده‌سازی اذهان جامعه با موضوع غیبت امام عصر می‌فرمودند: «برای صاحب امر، دو غیبت است؛ یکی از آن دو چنان طولانی شود که گروهی از آنان بگویند: مرده است و جمعی بگویند: کشته شده و جمعی بگویند: او رفته است و هیچ‌کس از جایگاه او اطلاعی نخواهد داشت، جز رهبری که به او امر کرده است.»¹

امام وضعیت جامعه و روابط بین مسلمانان را در زمان غیبت کبری چنین ترسیم می‌فرمایند: آن امری که انتظارش را می‌کشید رخ نخواهد داد، مگر این‌که در اثر آشفتگی و نابسامانی، گروهی از شما از دسته دیگر برائت جوید و برخی از شما بر چهره بعضی دیگر خدو بیفکند و گروهی از شما به کفر گروه دیگر شهادت دهد و برخی از شما بعضی دیگر را نفرین و لعن نماید. به حضرت گفته شد: پس در آن زمان هیچ خیری نیست؟ حضرت فرمود: همه خیرها در آن زمان جمع است؛ قائم ما قیام می‌کند و همه آن بدی‌ها را بر طرف می‌سازد.²

او فرزند نهم من است که غیبتی طولانی دارد و هنگامی که تاریکی‌های غیبت، همه جا را فرا می‌گیرد؛ خفّاشان کورچشم و گرگان درنده به تقسیم اعتبارات و امتیازات او می‌نشینند.³

همین آگاهی از شرایط و شناخت وضعیت جامعه موجب آمادگی برای پذیرش امر غیبت و مسلح شدن به ابزار مقابله یا تغییر این وضعیت است. شرایطی که گاه منجر به تکذیب اصل وجود امام می‌شود. حتی مسلمانان، بسیاری از ارزش‌های معنوی و الهی را به فراموشی سپرده وضع عمومی جهان، چهره‌ای عبوس و مأیوس کنند به خود می‌گیرد. در این شرایط است که امام حسین (ع) مسلح شدن به سلاح صبر را وسیله نجات معرفی کرده و می‌فرمایند: «برای او غیبتی است که گروه‌هایی در آن از دین برمی‌گردند و گروه‌هایی دیگر بر آیین خود استوار می‌مانند و در این راه آزارها می‌بینند. به آنان گفته می‌شود: این وعده کی واقع خواهد شد اگر راستگو هستید؟ آنان که بر این آزارها و تکذیب‌ها صبر کنند، همانند کسی هستند که شمشیر به دست گرفته و در پیشاپیش رسول اکرم (ص) جهاد می‌کند.⁴

دیگر وسیله نجات و به عبارت بهتر وظیفه حاضران در عصر غیبت؛ تلاش برای فهم این سخنان و زمینه‌سازی تحقق حکومت جهانی مهدوی به عنوان دستاورد مهم قیام کربلا و خصیصه بارز انتظار عاشورایی است. به‌ویژه در زمانی که جبهه باطل با بهره‌برداری از آخرین ابزار و تکنولوژی روز دنیا به سرعت در حال نشر موهومات و عقاید باطل خود است. موهوماتی که از امام بر حق و منجی حقیقی، چهره‌ای جنگ‌طلب و بر هم زننده آرامش جهان ساخته و افکار عمومی را به سمت دین‌گریزی و ترس از آخرالزمان سوق می‌دهد.⁵

-------------------------------------

^منابع:

^{1- شیخ صدوق، بی تا: 1/317.}

^{2- نعمانی، 1397: 13/205.}

^{3- یزدی حائری یزدی، 1342: 67.}

^{4- مجلسی، بی تا: 3/385.}

^{5- برگرفته از مقاله بیانات امام حسین (ع) درباره مهدویت و ظهور، آزاده ابراهیمی فخاری}