اختصاصی کرب و بلا: پیرامون شخصیت امام حسین (ع)، واقعه کربلا و اتفاقات ماقبل و مابعد این رویداد تاریخی، نقلهای بسیاری توسط راویان و بعضا شاهدان تاریخی صورت گرفته و بسیاری از این نقلها بعدها در قالب نوشته و کتاب مرقوم شده است. آثاری که برخی بواسطه اعتبار و استناد منابع ذکر شده جنبه تاریخی و قابل تامل دارد و بسیاری دیگر زاییده فکر و قلم نویسندگانی است که با شوق روایت این واقعه بزرگ، تلاش داشتهاند خود را به جرگه راویان عاشورا برسانند.
کتاب «امام حسین (ع) و ایران» از آن دست آثاری است که با وجود بارها تجدید چاپ، اما هنوز هم سوالات بسیاری را چه در باب نویسنده و چه در خصوص منابع استفاده شده در کتاب با خود همراه دارد.
درباره کتاب
کتاب امام حسین (ع) و ایران در 40 بخش و در 576 صفحه دلبستگی ایرانیان به حسین بن علی (ع) را روایت میکند. «کورت فریشلر» نویسنده آلمانی این کتاب است که توسط ذبیحالله منصوری به زبان فارسی ترجمه و توسط انتشارات جاویدان منتشر شده است.
مولف در این کتاب بیشتر از کتب اهل سنت (بدون ذکر منابع) استفاده کرده و به ماخذ شیعی کمتر پرداخته و بر همین اساس گاهی نظرات ناقص و ناثوابی را عنوان کرده است.
درباره نویسنذه
کورت فلیشر نویسنده آلمانی است که از آثار دیگر او میتوان «عایشه بعد از پیغمبر» را نام برد. از این نویسنده اطلاعات زیادی در دست نیست. برخی ذبیحالله منصوری مترجم کتاب را از آن نامهای عجیب و غریب یک قرن گذشته تاریخ و ادبیات ایران دانستهاند که نام او در هر کتابی با حاشیههایی همراه است. شاید یکی از حاشیههای این فرد؛ علم کردن یک نام آلمانی به نام «کورت فریشلر» باشد، نویسندهای که نه کسی میداند که بود، از کجا آمد و آخر عاقبت او چه شد. حتی هیچ کسی نسخه آلمانی کتابهای او را هم پیدا نکرد.
اساسا در ترجمههای منصوری حتی اگر از نسخههای اصل و افراد حقیقی هم باشند، نمیتوان بر اعلام، نامها و روایت داستان تکیه کرد. خصوصا در مورد این دو کتاب که نویسنده آن به کلی خیالی است. از آقای فریشلر، نویسنده خیالی این کتاب، با عنوان مورخ و مستشرق مشهور نام برده شده است در حالی که نه تنها در هیچ منبع آلمانی و یا انگلیسی حتی یک خط معرفی یا زندگینامه در مورد این شخص وجود ندارد، بلکه باید اعتراف کرد هیچ کتاب آلمانی تحت عنوان “Imam iHussein und Iran" نوشته نشده است.1
چکیدهای از کتاب
در این کتاب به نماینده امام حسین (ع) در ایران اشاره شده است که «گیو» پسر « فرخزاد» با احترام فراوان او را پذیرفت و افرادی از جمله «سوار بن همدانی»، «عمربن جندقی» و «جبلدین شیبانی» را به عنوان محافظ وی انتخاب کردند.
در بخشی از کتاب به مردی ایرانی به نام «عباس بذایی» اشاره دارد که در نبرد کوفیان با مسلم، به کمک مسلم آمده و کشتهشده است. نویسنده بر این باور است که امام قصد رفتن به ایران داشته به همین دلیل به سمت شمال (نینوا) حرکت کرده اما سرانجام توسط سپاه ابن زیاد در کربلا که منطقهای خشک و بی آب و علف بوده، محاصره شده و واقعه عاشورا نیز در همان جا رخ داده است.
در بخشی از این کتاب اسامی چند تن از یاران ایرانی امام حسین (ع) که در شب دهم به امام پیوستند و همگی کشته شدهاند نیز ذکر شده و سپس به توصیف جنگاورانی مانند حضرت علیاکبر (ع) و حضرت عباس (ع)، رویارویی دو سپاه، سرگذشت اسیران بعد از جنگ، خطبههای حضرت زینب (س) و عاقبت یزیدیان پرداخته شده است.
در بخش دیگر کتاب به موسسه تحقیقاتی ادیان در فرانسه اشاره شده است که مطالعاتی در خصوص مذهب شیعه نیز انجام داده و یک دوره سخنرانی با حضور 25 دانشمند شیعه پیرامون مذهب تشیع ترتیب داده است. یکی از مباحث این سخنرانیها در مورد عقاید شیعه و همچنین دیدن خدا از نگاه امام حسین (ع) است که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
برگی از کتاب
... حسین (ع) به آنها گفت: «آیا میدانید عمربن سعد فقط تا فردا صبح به من برای متارکه جنگ مهلت داده و بامداد فردا به من حمله خواد کرد» ایرانیان گفتند: «ما از این موضوع اطلاع نداریم». حسین (ع) گفت: «پس بدانید که من و کسانی که نسبت به من وفادار ماندهاند فردا به قتل خواهیم رسید و شما از راهی که آمدهاید برگردید تا اینکه کشته نشوید.» ایرانیان گفتند: «ما نزد تو نیامدهایم که تو را ترک کنیم و فردا به حمایت تو خواهیم جنگید.»2
___________________________________________________________________________
پینوشتها:
1- ذهن خیالپرداز ذبیحالله منصوری و رمانی درباره امام حسین(ع)، خبرگزاری کتاب ایران، 28 شهریور97
2- حسین و ایرانیان، ص 209.