کرب و بلا: حادثه تاریخی عاشورا در دهم سال 61 هجری، در کنار درس‌ها و عبرت‌هایی که برای جامعه مسلمانان داشت از جمله پایبندی به ولایت امام، اهمیت تشخیص حق از باطل، وفاداری به سنت رسول خدا و ... ، متضمن ابعاد انسان‌سازی نیز بوده است.
سرگذشت یاران امام حسین (ع)، نحوه پیوستن به کاروان امام و چگونگی شهادت‌شان هریک می‌تواند در نوع خود چراغ راه پیروان دین حق باشد. در میان این شهدا، آگاهی و تامل پیرامون عاقبت برخی از یاران شهید امام پندآموزتر است. از جمله افرادی که با سپاه عمر سعد راهی کربلا و نبرد با امام برحق مسلمین شدند، اما در لحظات آخر توانستند خود را به یاران امام برسانند و به فوز رستگاری شهادت در راه حق نائل شوند.
«زهیر بن سلیم ازدی» یکی از همین چهره‌هاست. او از زعمای شیعه قبیله «بنی ازد» بود. نام وى را «ظهیر» نیز گفته اند. در برخی منابع نام پدر وى مسلم گفته شده است. وی و خاندانش از یاران امام علی (ع) بودند. برادرش «مخنف» نیز یار فداکار امام علی (ع) بود.
زهیر در جنگ قادسیه نیز حضور داشت و موفق شد یکی از سرداران سپاه ایران را در مبارزه تن به تن به قتل برساند. 1 او به همراه فرزندش عبدالله که از فرماندهان لشکر عمرسعد بود به کربلا آمد. 2 البته طبق نقل برخی از منابع تاریخی او شب عاشورا به کربلا رسید.3
زهیر هنگامی که از تصمیم قطعی سپاه کوفه به جنگ با سید الشهدا (ع) مطلع شد، از سپاه عمر سعد جدا شد و به خیمه یاران امام حسین (ع) پیوست. از آنچه در «مناقب» ابن شهر آشوب، نقل شده است، وی روز عاشورا در حمله اول به شهادت رسید.4
در برخی منابع نیز پیرامون شهادت این یار امام چنین گفته شده است که زهیر در حمله گسترده سپاه عمر سعد به خیمه‌گاه حسینی، پیشاپیش اصحاب امام به دشمن حمله برد و به جنگ پرداخت و خود در این حمله به شهادت رسید. 5 در زیارت ناحیه مقدسه، از زهیر با این عبارت یاد شده تجلیل شده است: « «السَّلَامُ عَلَى زُهَیْرِ بْنِ سُلَیْمٍ الْأَزْدِیِّ»
«ویکی حسین» به عنوان دانشنامه تخصصی امام حسین (ع) در مدخل «اصحاب» به معرفی این یار شهید کربلا پرداخته است.
____________________________________________________________________
پی‌نوشت‌ها:
1- ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 494، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.
2- الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، ص123؛ فتوح البلدان، بلاذری، احمدبی یحیی، ص262؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، ج5، ص422.
3- عنصر شجاعت، کمره‌ای، ج 3، ص 25، اعیان الشیعه، ج 7، ص 70.
4- ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب ع، ج 4، ص 113.
4- منتهی الآمال، ج1، ص 654/ بحارالانوار، ج 45، ص 64.
