به گزارش کرب و بلا، در مورد دلایل همراهی زنان و کودکان با کاروان امام حسین (ع) بحث و بررسیهای زیادی تاکنون صورت گرفته است که از جمله مشهورترین آنها اینکه به هر حال امام حسین (ع) به دعوت اهالی کوفه تصمیم به عزیمت از مکه به سمت سرزمین عراق داشتهاند و لذا از ابتدا با قصد و نیت شرکت در جنگ پای در این سفر نگذاشتهاند و طبیعی است که این حرکت مسالمتآمیز همراهی زنان و کودکان را نیز در پی داشته باشد.
اما وقتی شرایط به گونهای تغییر کرد که حتی جمع کثیری از اهالی کوفه که برای حسین بن علی (ع) دعوتنامه نوشته بودند در برابر ایشان شمشیر کشیدند لذا به طور جبری زنان و کودکان نیز در این مواجهه جنگی درگیر میشوند. هر چند که امام حسین (ع) در روز عاشورا حضور و شرکت زنان در رویارویی با سپاه عمر سعد را منع کرده بودند با این وجود تعدادی از آنها البته نه در مواجهه مستقیم اما به نوعی در جریان کارزار میان دو سپاه حق و باطل داخل می شوند که یکی از آنها زنی است به نام «بحریه بنت مسعود خزرجی» که به سبب شهادت همسر و فرزندش در واقعه عاشورا در تاریخ شهره است.
او همسر مردی است به نام جناده بن حرث که پیش از این در جریان جنگ صفین در رکاب امام علی (ع) به جهاد پرداخت و در واقعه عاشورا نیز در پاسداری از حریم امام معصوم (ع) به درجه رفیع شهادت نائل میشود. (مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج2، ص327)
بحریه چون شهادت همسرش را مشاهده میکند، رو به فرزندش «عمرو بن جناده» که بنا به قول مشهور در آن زمان پسر نوجوانی 11 ساله است کرده و او را امر به جهاد میکند. «عمرو» پس از عرض ادب از امام (ع) اجازه میدان خواست که سیدالشهدا (ع) ابتدا اجازه نداد و لذا او مجدد سخن خود را تکرار کرد. امام حسین (ع) فرمود: این جوان، پدرش شهید شده و شاید مادرش، میدان رفتن او را خوش نداشته باشد. او گفت: ای فرزند رسول خدا (ص)، مادرم مرا امر کرده شما را یاری کنم و خود، لباس جنگ بر تنم پوشانده است. حسین (ع) سرآخر اجازه داد و او به میدان رفت. (ذخیره الدارین، جلد 1، صفحه 435)
عمرو پس از مدتی مبارزه به شهادت رسید و مالک بن نسر بدی، سرش را جدا کرد و به سوی لشکرگاه امام حسین (ع) پرتاب نمود. (ابن اعثم، احمد، الفتوح، ج5، ص 110)
بحریه نیز برپایه برخی اقوال تاریخی سر فرزندش را برداشته و به سمت دشمن پرتاب میکند که بر اثر آن یکی از سپاه کوفه به هلاکت میرسد. او عمود خیمه را کشیده و با آن قصد حمله به سپاه کوفه را دارد که امام (ع) او را از این کار منع میکنند و البته بحریه در جواب امام حسین (ع) چنین میگوید:
انَا عَجُوزٌ فِی النِّساء ضَعیفَهٌ • بالِیهٌ خاویهٌ نَحیفَهٌ
اضْرِبُکمْ بِضَرْبَهٍ عَنیفَهٍ • دُونَ بَنی فاطِمَهِ الشَّریفَهِ (مقتل الحسین خوارزمی ج2، ص26)
(من در میان زنان، زنی ضعیف و پیر و ناتوان هستم؛ در راه دفاع از فرزندان فاطمه شریف ضربه محکم بر شما میزنم.)