به گزارش کرب و بلا؛ شاید آن زمان یعنی اردیبهشت‌ماه سال 95 که پروژه «ویکی‌حسین» کلید خورد، دور از ذهن می‌نمود که در فاصله زمانی چهارساله، این پروژه به‌عنوان تنها دانشنامه تخصصی با محوریت امام حسین (ع) با این حجم از مداخل و رده‌های مستند و معتبر، جای خود را در لیست منابع پژوهشی حسین‌پژوهان و عاشوراپژوهان باز کند.
صفحات نخست این دانشنامه تخصصی، ابتدا در رده‌هایی از جمله ادبیات، تاریخ و علوم اجتماعی ورق خورد و با استفاده از منابع مکتوب و البته کاملاً مستند، تحت نظارت کارشناسان صاحب‌نظر روز به روز پر بارتر شد.
پس از جمع‌آوری و بارگذاری مقادیر قابل‌توجهی از مداخل به زبان فارسی که حدود یک سال به طول انجامید، دست‌اندرکاران این پروژه، گام مهم و بعدی یعنی افزودن زبان انگلیسی به این دانشنامه را عملی نمودند.
کاری که بالطبع با هدف گسترش دایره مخاطبان و کاربران داخلی و فارسی‌زبان به کاربران غیرفارسی زبان در کشورهای مختلف صورت گرفت و حالا بعد از گذشت تقریباً چهار سال از فعالیت ویکی‌حسین، تعداد 3827 مدخل فارسی و همچنین تعداد 322 مدخل به زبان انگلیسی در رده‌های مختلف جمع‌آوری و بارگذاری شده است.
عملکرد «ویکی‌حسین» در ایام ماه محرم و صفر
اما دستجاورد مهم و محوری این دانشنامه، تبدیل شدن به یک مرجع علمی و منبع مستند برای استفاده پژوهشگران و حسین پژوهان است. نکته‌ای که به‌ویژه طی ماه‌های محرم و صفر بیش از پیش پر رنگ‌تر شد و رجوع کاربران در این ایام افزایش چشمگیری داشت.
به گفته «سید علی باروتیان» مدیر عامل موسسه زیتون و صاحب امتیاز پروژه ویکی‌حسین، میزان بازدید و استفاده از مداخل مندرج در سایت در ایام مناسبتی ماه محرم و صفر به میزان 105622 بازدید روزانه رسید.
وی میزان مراجعه سالانه کاربران به این دانشنامه را نیز قابل توجه دانسته و می‌گوید: نزدیک به 350 هزار و به طور دقیق 343,603 بازدید سالانه از ویکی‌حسین ثبت شده است. البته طی همین ایام، علاوه بر تصحیح و تکمیل مداخل پیشین، تعداد 75 مدخل به زبان انگلیسی به محتوای دانشنامه افزوده شده است.
محتوای علمی و مستند؛ امتیاز بزرگ ویکی حسین
«حدیثه راهدار بیک» کارشناس ویکی حسین تاکید دارد که از وجوه قابل‌توجه و امتیاز این دانشنامه؛ ارائه محتوای مستند با استفاده از منابع معتبر تاریخی است.
وی با اشاره به اینکه مسلمانان و عموم پیروان و دوستداران سیدالشهدا (ع) عمدتاً به وجه حماسی و همراه با شور واقعه عاشورا و شخصیت امام حسین (ع) توجه دارند، می‌گوید: منبعی مثل ویکی حسین با تجمیع داده‌های دقیق، مستند و متنوع، منتج به ایجاد نگرشی عالمانه و مستند در مخاطبان می‌شود.
«ویکی حسین» تنها دانشنامه تخصصی با محوریت سیدالشهدا (ع)
گذشته از ویژگی‌های مشترک دانشنامه‌های الکترونیکی مانند سهولت انتقال متن، سهولت دسترسی، عدم نیاز به فضای فیزیکی برای انبار کردن دانشنامه، قابلیت جستجو و ... وجه تمایز ویکی‌حسین با سایر دانشنامه‌های موجود در تخصصی بودن آن است.
چرا که دانشنامه الکترونیکی ویکی‌حسین تنها دانشنامه تخصصی با محوریت امام حسین (ع) است که تلاش دارد محتوای علمی را با استفاده از منابع معتبر تاریخی جمع‌آوری و تحت عنوان «مدخل» در شاخه‌های مختلف ازجمله شخصیت و سیره امام حسین (ع) ، واقعه عاشورا، شهدای کربلا، اتفاقات ماقبل و ما بعد این واقعه تاریخی و موارد متعددی از این دست، در اختیار کاربران قرار دهد.
در ویکی حسین چه خبر است؟
راهدار بیک کارشناس ویکی‌حسین در تشریح مداخل و رده‌های موجود دانشنامه می‌گوید: افراد، رویدادها، مکان‌ها، آیین‌ها، مفاهیم و تفکرات، مقالات و آثار، سلسله‌ها و جنبش‌های شیعه عناوین رده‌بندی موضوعی هستند که در حال جمع‌آوری، ویرایش و بارگذاری محتوای آن‌ها هستیم.
یکی از موضوعاتی که تقریباً تکمیل شده و رو به اتمام است؛ مدخل «شهدای کربلا» است. این مدخل اختصاص به اصحاب و شهدای کربلا دارد، اعم از افرادی که نام آن‌ها به کرات در تاریخ و کتب مقاتل مختلف بیان شده است و نیز اسامی افرادی که در اصل حضورشان در واقعه کربلا تشکیک وجود دارد، اما با استفاده از منابع تاریخی متعدد، حضور آن‌ها اثبات و نام و سرگذشت ایشان گردآوری و منتشر شده است.
ورود برای پژوهشگران آزاد است
به گفته راهدار بیک، فهرست اسامی پژوهشگران، اسلام شناسان و شرق شناسان غربی که در خصوص امام حسین (ع) تحقیق و پژوهش می‌کنند، یکی دیگر از موضوعاتی است که در حال حاضر قرار است به این دانشنامه افزوده شود.
البته برای افرادی که به عنوان پژوهشگر، نویسنده یا صاحب‌نظر و... در این دانشنامه صاحب مدخل هستند، این امکان فراهم شده است که در صورت نیاز به تکمیل یا اصلاح محتوای موجود، وارد سایت شده و اقدام به ویرایش نمایند. همچنین امکان برقراری ارتباط از طریق پست الکترونیکی برای افراد تعبیه شده است.
خطبه‌هایی که تاریخ را تغییر داد
کارشناس بخش انگلیسی ویکی حسین از بارگذاری «خطبه‌ها» با زیر رده خطبه حضرت زینب (س) در کاخ یزید، خطبه امام سجاد و خطبه حضرت فاطمه صغری دختر امام حسین (ع) در شام نیز نام برد و افزود: این مدخل نیز به مرور در حال تکمیل است.
بروز رسانی مستمر، اصلاح محتوای دارای نقص بارگذاری شده در سایت و تکمیل داده‌ها ازجمله مواردی است که در فرآیند کاری کنونی ویکی‌حسین نسخه فارسی و انگلیسی در خال انجام است و خوشبختانه با تلاش کارشناسان، روند خوب و قابل‌توجهی را طی می‌کند.
قدم به قدم با کاروان حسینی
یکی دیگر از قابلیت‌های این دانشنامه محتوای بصری است که به عنوان یک امکان جدید به مدخل مکان افزوده شده است. طی این فرآیند، مسیر حرکت امام حسین (ع) از مکه تا کربلا با استفاده از مکان نمایی روی نقشه مشخص شده و هریک از منزلگاه‌ها و توقفگاه‌های امام و اهل‌بیت (ع) به تفصیل معرفی شده‌اند. نکته قابل توجه اینکه به واسطه قابلیت لینک روی نقاط نقشه، کاربر برای آشنایی با هریک از مکان‌ها به صفحه مورد نظر ارجاع داده می‌شود.
بارگذاری متن انگلیسی ادعیه و زیارت‌نامه‌های منتسب به امام حسین (ع) شامل زیارت عاشورا، زیارت اربعین، زیارت وارث، دعای عرفه، زیارت علقمه و آخرین دعای امام حسین (ع) تلاش دیگری است که بر غنای این دانشنامه تخصصی افزوده است.
ویکی‌حسین و چشم‌اندازی روشن
ارتقا محتوایی دانشنامه تخصصی امام حسین (ع) و افزودن زبان‌های دیگر به این دانشنامه گام بعدی است که در چشم‌انداز فعالیت کارشناسان پروژه قرار دارد و بناست پس از اینکه مداخل انگلیسی به تعداد 400 مدخل رسید، محتوای موجود به زبان‌های دیگر ترجمه شود.
البته کارشناسان ویکی‌حسین تلاش ویژه‌ای جهت رفع نواقص و تقویت این دانشنامه دارند ازجمله افزودن لینک توضیح واژه‌ها به کلمات کلیدی مداخل که می‌تواند کاربر را از مراجعه به دیگر سایت‌ها برای فهم مفهوم کلمات و عبارات بی‌نیاز نماید.
ویکی‌حسین از ابتدا تاکنون مسیر پر فراز و نشیبی طی کرده و یقیناً بعد از این نیز کار دشواری پیش رو دارد؛ اما افق روشن دست‌اندرکاران این دانشنامه الکترونیکی که همان تبدیل شدن به منبع علمی، موثق و دقیق برای معرفی جهانی امام حسین (ع) است و اطمینان به عنایات حضرت‌شان، نوید روزهای درخشان‌تر را می‌دهد.
