به گزارش کرب و بلا، آثار مکتوب فراوانی درباره کربلا و قیام امام حسین (ع) و واقعه عاشورا وجود دارد؛ آثاری که به فاصلهای کم پس از وقوع این واقعه عظیم به رشته تحریر درآمده تا همین دوران معاصر که البته آثار متأخر بیشتر تقریرات، تصحیحات و آثاری هستند که مبتنی بر آثار متقدم نگاشته شدهاند.
از میان آثار مکتوب به جای مانده پیرامون عاشورا به طور حتم مقاتل، اسناد مستند و البته با برخی اغماض، قابل اعتماد برای مجموعه آثار خلاقهای هستند که میتواند به ترویج و تبلیغ فرهنگ عاشورا برای حال و آینده بیانجامد.
بی شک یکی از مقاتل مشهور عاشورا، «روضه الشهدا» نوشته ملاحسین واعظ کاشفی است که با وجود همه نواقص و ایراداتی که به آن وارد شده است و برخی منتقدان غلوآمیز بودن توصیفات و برخی از گزارشات و شرح احوالات آن را مورد نقد قرار دادهاند اما باید گفت که این اثر به عنوان نخستین مقتل امام حسین (ع) به زبان فارسی مشهور است که در قرن دهم هجری و با حمایت شاهزاده سیدعبدالله میرزا در عصر صفوی نوشته شده است.
از جمله ویژگیهای این کتاب عبارت پردازیهای زیبای آن است که به شیوه گلستان و با نثری مسجع و با توسل به عناصر داستانی نوشته شده است و آنچنان آن را جذاب و گیرا کرده که مورد استفاده واعظان، خطبا و سخنرانان در محافل عزای حسینی قرار گرفته است تا آنجا که ذکر مصیبت امام حسین (ع) به روضه خوانی موسوم شده است.
در طول ادوار گوناگون، بازخوانی و بازنویسیهایی هم در مورد این اثر و هم در مورد سایر آثار عاشورایی صورت گرفته است و مصححانی آن را مورد توجه قرار دادهاند که این روند قابل توجه است و موجب میشود که این آثار از حاشیه خارج شده و مورد مداقه بیشتری قرار گیرد.
با این حال نسخههای اصلی و اوریجینال این آثار از اعتبار و وثوق بیشتری برخوردار هستند و به واسطه موجودیت آنهاست که میتوان نسخههای جدید را با آنها مقابل و تطبیق قرار داد و میزان اصالت آنها را سنجید؛ نسخ اصلی که اغلب در قالب چاپ سنگی در گنجینه نفایس کتابخانه و مراکز اسناد رسمی کشور، نگهداری میشود.
در مورد «روضه الشهدا» نیز برپایه گزارش اعلام شده، نسخههای اصلی آن در کتابخانه، موزه ملک نگهداری میشود که به شرح زیر است:
ـ روضه الشهداء ؛ کمالالدین حسین واعظ کاشانی سبزواری؛ نستعلیق، قرن 11 هجری قمری.
ـ روضه الشهداء ؛ کمالالدین حسین واعظ کاشانی سبزواری به خط عبد السلام کاتب؛ نستعلیق، سال 939 قرن 10 هجری قمری.
ـ روضه الشهداء ؛ کمالالدین حسین واعظ کاشانی سبزواری به خط میرکی پسر احمد شهرآبادی؛ نستعلیق، قرن 11 هجری قمری.
ـ روضه الشهداء ؛ کمالالدین حسین واعظ کاشانی سبزواری؛ نستعلیق، سال 917؟ قرن 10 هجری قمری.
ـ روضهالشهداء ؛ حسینبن علی واعظ کاشفی، فارسی؛ نستعلیق، سال 1000 قرن 11 هجری قمری.
ـ روضه الشهداء ؛ ملاحسین واعظ کاشفی- لاهور: منشی نولکشور، 1331؛ فارسی، نستعلیق؛ 328ص.