کرب و بلا: حرکت تاریخی امام حسین (ع) در سال61 ه. ق و حادثه عاشورا، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که شاید در تاریخ جنگ های صدر اسلام و پس از آن مانند آن، دیده نشد. یکی از این ویژگی‌ها، اندکی تعداد یاران و اصحاب سیدالشهدا (ع) بود. هرچند شمار یاران امام در مقایسه با سپاهیان دشمن بسیار اندک بود، اما همین اندک یاران، با وفاداری، شجاعت و فداکاری و بی نظیر خود در تاریخ جاودانه شدند و با گذشت هزاران سال از این واقعه، نام این بزرگواران در کنار نام سید و سالار شهیدان مورد تکریم قرار می‌گیرد.
از جمله یاران باوفای امام حسین (ع)، جناب «حبیب بن مظاهر اسدی» است. حبیب در خانه‌ای بزرگ شده و تربیت یافته بود که قهرمانی، شجاعت، سخاوت، وفاداری را به ارث برده بود و همین ویژگی‌ها باعث شده بود مورد وثوق و اطمینان امام باشد. او در میان اصحاب رسول خدا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود و پس از رحلت پیامبر، از یاران خاص حضرت علی به شمار می‌آمد و در تمام جنگ‌ها همراه وی بود. (1)
طبق نقل تاریخی برادران حبیب بن مظاهر به نام‌های «علی» و «یزید» نیز در کربلا حضور داشتند. محمد مهدی الحائری در این باره، می‌نویسد: «هنگامی که امام رو به اصحاب کردند و فرمودند: اگر زنی از شما با ما همسفر است به نزد خانواده‌اش باز گردد، علی بن مظاهر دلیل این سخن را از امام پرسید، امام حسین (ع) فرمودند: پس از کشته شدن من، اهل بیت من به اسارت می‌روند و من از اسیر شدن همسران شما بیمناکم.
علی بن مظاهر نزد همسرش رفت و سخن امام را بازگو کرد. همسرش گفت حالا می‌خواهی چه کنی؟ علی پاسخ داد: تو را به نزد خانواده ات باز می‌گردانم. همسر علی بن مظاهر پاسخ داد: نه، به خدا سوگند من با شما می مانم و همانطور که شما مردان را یاری می‌رسانید، من هم تسلی بخش زنان می‌شوم.
جناب حبیب و مسلم بن عوسجه از کسانی بودند که در کوفه برای امام حسین (ع) بیعت می‌گرفتند. (2) وقتی عبیدالله بن زیاد به آنجا رفت و مردم کوفه از یاری مسلم دست کشیدند، خاندان حبیب و مسلم بن عوسجه آن دو را پنهان کردند تا اینکه مخفیانه از شهر گریختند و به سوی کربلا حرکت کردند تا اینکه سرانجام روز هفتم محرم، در کربلا، به کاروان امام پیوستند.(3)
حبیب در نزد امام حسین (ع) منزلت خاصی داشت. هنگامی که امام می‌خواستند لشکر خود را سازماندهی کنند، فرماندهی کل را مشخص کرده و پرچم را به دست حضرت اباالفضل (ع) سپردند، فرماندهی جناح راست و چپ سپاه را نیز مشخص کردند اما پرچم جناح راست را به کسی نداند و فرمودند: «این پرچم صاحبی دارد که خواهد آمد.» ؛ صاحب آن پرچم کسی جز حبیب بن مظاهر نبود.
حبیب در جریان واقعه عاشورا، رشادت بسیاری از خود نشان داد و نبردی سخت و جانانه کرد و بنابر نقل ابن شهرآشوب 62 تن از دشمنان را کشت.
در کارزاری سخت، مردی از بنی تمیم به نام «بدیل بن صریم» به او حمله کرد و با شمشیر ضربتی بر سر او فرود آورد و او را بر زمین افکند، اما حبیب او را از پای درآورد. دیگری با نیزه به حبیب حمله کرد و او را بر زمین انداخت، هنگامی که خواست از جای برخیزد، «حصین بن تمیم» از راه رسید و با ضربت شمشیر، حبیب را نقش بر زمین کرد. سپس از اسب پیاده شد و سر مبارک حبیب را از تن جدا ساخت.(4)
شهادت حبیب بن مظاهر برای امام بسیار سخت و ناگوار بود، امام حسین (ع) هنگامی که از شهادت جناب حبیب بن مظاهر باخبر شد، او را ستود و در حقش دعا کرد و فرمود: خودم و یاران و اصحابم را به حساب خدا می‌گذارم. (5)
منابع:
1- سماوی، محمد، اِبصارالعین فی انصارالحسین، ص101
2- سماوی، محمد، اِبصارالعین فی انصارالحسین، ص102
3- سماوی، ابصارالعین، 1381ش، ص128
4- ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج3، ص252
5- قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، ج3، ص71
