به گزارش کرب و بلا، روز گذشته 9 آذر در تقویم رسمی کشور مصادف بود با روز بزرگداشت شیخ مفید؛ متکلم، فقیه و از علملی شیعی قرن چهارم هجری که به غیر از شهرتش به واسطه تدوین علوم و اصول فقهی، با کتاب «الارشاد» که به زندگی و شرح احوال ائمه اطهار (ع) پرداخته، شناخته می‌شود.
شیخ مفید از اساتیدی چون شیخ صدوق و ابن قولویه تلمذ کرده و بهره‌ها برد و از 40 سالگی که زعامت شیعیان را عهده‌دار شد در دفاع از عقاید شیعه، با علمای دیگر مذاهب به مناظره پرداخت.
بخشی از کتاب وی که با نام کامل «الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد» مطرح است به شرح احوال و مقتل حسین بن علی (ع) در عاشورا اختصاص دارد که به جهت ذکر دقیق حوادث، دوری از تعصبات مذهبی و نقل بی‌طرفانه، منبعی غنی برای مداحان و شاعران و مدیحه‌سرایان تلقی می‌شود.
این بخش از کتاب «الارشاد» که به «مقتل مفید» موسوم است به دور از تکلف، همچنین منبع مناسبی برای آن دسته از علاقه‌مندانی است که قصد دارند به دور از شرح مفصل روایات تاریخی مرتبط با عاشورا، به اصل مقاتل عاشورا دسترسی داشته باشند همچنانکه این بخش از کتاب «الارشاد» پس از شرح زندگانی و احوال امیرمؤمنان علی (ع)، بیشترین حجم کتاب را به خود اختصاص داده است.
شیخ مفید در شرح این بخش از کتاب خود در باب پرداختن به واقعه کربلا بیشتر تحت تأثیر اقوال مقتل‌نویسان پیشین خود یعنی هشام کلبی و مدائنی که آنها نیز متأثر از ابومخنف بوده‌اند، قرار گرفته و البته نیم‌نگاهی نیز به گزارش‌های تاریخ طبری البته بدون ذکر سند و با رعایت اختصار در پرداختن به مطالب مندرج در آن نیز داشته است و نکته جالب توجه اینکه تکمله‌ای نیز به گزارش‌های طبری نیز داشته است و به طور مثال کیفیت نبرد و شهادت حضرت عباس (ع) و تعیین محل دفن حضرت علی اکبر (ع) و حضرت عباس (ع) و دیگر شهدا را آورده است؛ امری که در گزارش‌های تاریخ طبری موجود نیست و در مجموع باید به جامعیت این کتاب و به ویژه مقتل سیدالشهدا (ع) اشاره کرد تا جایی که بسیارى از منابع مهم شیعه که به زندگانى ائمه پرداختهاند، این کتاب را مستند خود قرار دادهاند.
به هر ترتیب محمد بن محمد بن نعمان؛ مختلص به شیخ مفید «الارشاد» را در سال 411 هجری قمری و به عبارتی دو سال پیش از وفات خود به رشته تحریر درآورده است یعنی در زمانی که در اوج شهرت علمی و فقهی بوده است که صدالبته این امر بر اعتبار علمی و ارزشمندی آن نیز خواهد افزود.
تألیف شیخ مفید از چهرههاى برجسته علما و فقهاى شیعه در قرن چهارم هجرى است که به ارشاد مفید هم شهرت دارد. این کتاب به زبان عربى و درباره تاریخ زندگانى ائمه( ع) و فضایل آن بزرگواران و یاران ایشان است. کتاب «الإرشاد»، از معتبرترین منابع روایى شیعه، درباره زندگانى ائمه(ع) به شمار مىآید. شیخ مفید این کتاب را در سال 411 ق یعنى دو سال قبل از وفاتشان و در اوج شهرت علمى نوشت که این مسأله بر ارزش کتاب می‌افزاید.
صرفنظر از پرداختن به مقتل امام حسین (ع) اگر خواسته باشیم به اجمال به اهم موضوعات مندرج در کتاب شیخ مفید اشاره ای داشته باشیم می توانیم به مواردی از جمله «خبر دادن حضرت على( ع) از شهادت خود» ، « قضاوتهاى حضرت علی (ع)»، «تاریخ امام حسن(ع)»،«حرکت امام حسین( ع) به سوى عراق»، «قیام زید»، «امام رضا( ع) و ولایت عهدى» ،« ورود امام هادى( ع) به سامرا» و «سیره امام زمان( عج)» اشاره کنیم.
