بسیاری از اصحاب و یاران سیدالشهدا (ع) بوده‌اند که در تاریخ نام و سرگذشتشان ثبت شده اما با گذشت زمان و به‌واسطه آنکه در سایه رشادت و مظلومیت خاندان امام حسین (ع) کمتر نامی از آنها برده شده است، بی‌گمان مغفول مانده‌اند.

 

از جمله این شهدا «عمرو بن خالد اسدی صیداوی» است. وی از اشخاص قابل‌ احترام کوفه و از شیعیان مخلص بود که همراه جناب مسلم بم عقیل (ع) قیام کرد و پس از خیانت مردم کوفه به‌ناچار متواری گشت.

 

عمرو بن خالد وقتی داستان «قیس بن مسهر» را شنید، بی درنگ با فرزند و غلام خود و همراهی «جناده بن حارث سلمانی» و غلام او «نافع به جلی» از کوفه خارج شدند و به سمت کربلا به راه افتادند. «طرماح بن عدی طائی» که برای تهیه مایحتاج خانواده‌اش به کوفه آمده بود، به عنوان راهنما با ایشان همراه شد و به‌واسطه در امان ماندن از مزاحمت نگهبانانی که در مسیر گماشته شده بودند، به سرعت طی مسیر کرذنذ و در «عذیب الهجانات» به خدمت امام رسیدند.

 

روز عاشورا هنگامی که آتش جنگ بین حضرت سیدالشهدا (ع) و لشکر کوفه مشتعل گردید، ایشان در صف اول به دشمن حمله کردند و وارد جنگ شدند، دشمن متوجه حمله شد و آنان را محاصره کرد. امام حسین (ع) زمانی که متوجه این واقعه شد، برادر گرامی‌شان حضرت عباس (ع) را به کمک آنان فرستادند، حضرت عباس (ع) به تنهائی به سمت دشمن حمله برد و صفوف را شکافت و به آنان رسید و از محاصره نجاتشان داد. اما به دلیل اینکه در اثر نبرد مجروح شده بودند. در برگشت مورد حمله مجدد واقع شدند و از حضرت عباس (ع) فاصله گرفتند و با وجود مجروحیت اما دسته جمعی به دشمن حمله بردند و شجاعانه جنگیدند تا در یک محل به شهادت رسیدند. امام حسین (ع) با شنیدن این خبر اندوهگین شدند و مکرر به آنان رحمت می‌فرستادند این نبرد شجاعانه و شهادت مظلومانه گروهی از یاران امام در کتب و مقاتل مختلف از جمله در تاریخ طبری بیان شده است.(*)

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*تاریخ ‌الطبری، جلد‌5، صفحه 446