به گزارش کرب و بلا، چهارمین همایش علمی بین‌المللی اربعین با رویکرد «همگرایی و صلح»، برگزار شد و طی آن جمعی از اندیشمندان به‌صورت مجازی به سخنرانی پرداختند. محمدتقی کرمی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز یکی از سخنرانان این همایش بود که با اشاره به طراحی پروژه‌ای درباره راهپیمایی اربعین، گفت: این پروژه در راستای ایده تجربه زنان شرکت‌کننده در راهپیمایی اربعین بود.

وی ادامه داد: معمولاً در حوزه‌های گوناگون از جمله فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، روایت غالب، روایت مردانه است که این امر در مورد اربعین نیز پررنگ است و در این خصوص کمتر صدای زنان شنیده می‌شود.

کرمی تصریح کرد: با این فرض در نظر گرفتیم تا در روند این پروژه تأکید بر تجربه زیسته زنان از پیاده‌روی اربعین باشد و در این راستا اشاره می‌کنم به اینکه این ارائه برگرفته از مصاحبه‌هایی است که در موکب‌های اربعین در طول مسیر با تعدادی از زنان صورت پذیرفته است و رویکرد ما نیز مردم‌شناسانه بوده و تلاش کردیم فراتر از چیزی که نظریات و پیش‌فرض‌ها تحمیل می‌کنند، به میدان نزدیک شویم و از منظر کُنشگر این تجربه را روایت کنیم.

وی گفت: مصاحبه‌های به انجام رسیده پیاده شد و مضامین اصلی و برجسته آن را استخراج کردیم که در نهایت در پنج مضمون برجسته روایت شد که یکی از آنها «اربعین و رهایی از روزمرگی‌های دنیای مدرن» بود به این معنی که در مسیر راهپیمایی، افرادی از خانه و کاشانه خود جدا می‌شوند و دل به بیایان می‌سپرند که این فضا با آن جذابیت‌ها و معیارهای جامعه مدرن سازگار نیست و اکثر این زنان، یک سفر فردی را تجربه می‌کنند؛ سفری که دور از خانواده و به دور از پدر و یا همسر هستند و یک فردیت روحانی برای آنان حاصل می‌شود و حرکت می‌کنند و آنها فرصت یافته بودند که از جذابیت‌های جامعه مدرن و از دلزدگی‌های این جامعه فاصله بگیرند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت: درباره مضمون دوم که از گفت‌و‌گو با زنان زائر اربعین استحصال شد، آنها به نوعی بهم ریختگی سلسله مراتب در جریان راهپیمایی اربعین اشاره داشتند چیزی شبیه به مناسک حج که در آن تأکید بر این است که فقیر و غنی نباید از یکدیگر متمایز باشد و این امر به نوعی در مراسم اربعین نیز مشهود بود که به نوعی جلوه‌ای از مهدویت یعنی برقراری اجتماعی در عین مواسات و برابر است.

کرمی تأکید کرد: سومین مضمون را «رنج مقدس» نامیدیم و آن رنجی است که انسان از قبل آن را درک کرده و خود را در معرض آن قرار می‌دهد  و به نوعی به اسقبال رنج می رود چرا که آن را معیار و ملاک تقرب به خدا و قبولی عمل خود می‌داند، امری که شاید در نگاه نخست فعلی مردانه محسوب شود اما زنان شرکت کننده در این مراسم حس خوبی از چنین رنج و مشقتی را در پایان پیاده‌روی دریافت کرده بودند.

وی در پایان سخنان خود گفت: دو مضمون دیگر مورد نظر شاید اجتماعی تر باشند، یکی از آنها نادیده گرفته شدن کلیشه‌های جنسیتی است کلیشه‌های جنسیتی است و دیگری اینکه زبان در این سفر فرصت آن را پیدا می‌کنند که خود را در مقایسه با دیگران فهم کرده و بسازند و باید گفت که تجربه زیارت اربعین یک تجربه بسیار متکثر است و همچنان که جامعه ایرانی بسیار متکثر است و لذا اهداف و اغراض راهپیمایی اربعین نیز به همان نسبت می‌تواند متکثر باشد.