به گزارش کرب‌و‌بلا، سعید طاووسی مسرور؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، شنبه اول شهریور و در دومین روز ار ماه محرم در قالب نشستی به بررسی زمینه‌های نگارش کتاب «حماسه حسینی» نوشته متفکر شهید آیت‌الله مطهری پرداخت.

وی در مورد علت نامگذاری این کتاب گفت: نهضت، قیام و شورش نمی‌تواند عظمت این قیام را منتقل کند و تنها واژه‌ای که می‌توان برای آن  استفاده کرد، حماسه است. نکته دیگری که در کتاب مطرح شده، این است که عاشورا مانند سکه‌ای است که دو روی تاریک و روشن دارد که روی تاریک آن تجلی یک ظلم و جنایت عظیم است که در حق امام و یاران ایشان انجام شده و روی روشن آن حماسه‌ای است که امام حسین(ع) و یارانش رقم زدند و تاریخ را تحت‌الشعاع این حرکت خودشان قرار دادند.

 

در تاریخ به وجوه تراژیک عاشورا بیشتر توجه شده است

طاووسی مسرور ادامه داد: در طول تاریخ بیشتر آن روی تاریک مورد توجه بوده است و طرف روشنش مغفول مانده و عاشورا به مثابه حماسه کمتر دیده شده، اما از باب تراژدی به آن بیشتر توجه شده است و در آثار مختلف از جنبه‌های مختلف اعم از مقاتل و ... فضای غالب همان تراژدی است. این نکته درستی است  و بررسی سیر تاریخی مقاتل نیز همین را نشان می‌دهد. شاید نمونه‌های نادری باشد که به عاشورا به عنوان یک حماسه و مبارزه توجه کرده باشند. به طور مثال مقتلی به زبان اسپانیایی به دست آمده که یک نفر از مسلمانان اخراجی در تونس آن را نوشته و بعد به فارسی ترجمه شده است که این مقتل بسیار حماسی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: براساس یافته‌های تاریخی استاد جعفریان از سال 1342 تا 1357 از بُعد حماسه و مبارزه و بُعد سیاسی به عاشورا توجه شایانی صورت گرفته است و بر آثار پیشین انواع نقدها از جمله نقد از حیث نگاهی که داشتند، مطرح شد که از جمله آنها  می‌توان به همین کتاب «حماسه حسینی» اشاره کرد.

وی عنوان این کتاب را ستود و گفت: حماسه حسینی، عنوانی کاربردی برای مطرح کردن واقعه عاشوراست یعنی کسی که می‌خواهد از نهضت کربلا یاد کند، بعد از این کتاب عنوان حماسه حسینی با این دلالت که کلیت واقعه را شامل شود، به کار می‌رود و  از آن استفاده می‌کند.

 

بخش اول کتاب «حماسه حسینی» نخستین بار سال 60 به طبع رسید

طاووسی مسرور با اشاره به نخستین بار طبع این کتاب گفت: بخشی از این کتاب اولین بار در سال 60 با عنوان «فریادهای شهید مطهری بر تحریفات عاشورا» منتشر می‌شود و بعداً یک چاپ سه جلدی از آن عرضه می‌شود که آن چاپ سه جلدی تا اواسط دهه هفتاد موجود بوده و به آن توجه بسیاری شده است و بعد، آن سه جلد در دو جلد عرضه شد که این چاپ تا سال 1389 به چاپ چهل و یکم رسیده است که البته این آمار تعداد چاپ نیز درست نیست.

وی به محتوای کتاب پرداخت و ادامه داد: این کتاب سخنرانی‌های استاد مطهری بین سال‌های 48 تا 56  را شامل می‌شود که این سخنرانی‌ها در محافل مختلف بوده و بعضاً موضوعات مختلف هم داشته که هرکدام بعداً قطعه‌ای از این پازل را تکمیل کرده است به هر حال شهید مطهری، شخصیت بسیار جذابی داشته و بسیار هم  اهل مطالعه بوده‌اند  به شکلی که در منبر ایشان، شعر و حدیث و ... بیان می‌شده و کتاب «حماسه حسینی» نیز مبتنی بر منبرها و یادداشت‌ها است.

طاووسی مسرور به ویژگی‌های کتاب «حماسه حسینی» پرداخت و افزود: کتاب «حماسه حسینی» هفت فصل دارد که عنوان فصل نخست، حماسه حسینی است که روی کتاب نیز نهاده شده است و فصل دوم و ششم آن مهم‌ترین فصول کتاب هستند. براین اساس ما  در فصل دوم با عنوان تحریفات در واقعه تاریخی کربلا به معنای تحریف، انواع تحریف و نمونه‌هایی که خودشان شاهد بودند، مواجهیم و در این فصل تأثیرپذیری استاد مطهری از کتاب «لؤلؤ و مرجان» محدث را به وضوح می‌بینیم و در ادامه مسیر این کتاب، ایشان به شدت به کتاب «روضهالشهدا» انتقاد می‌کند.

وی گفت: در فصل سوم استاد مطهری به ماهیت قیام حسینی پرداخته و این فصل را ناظر به کتاب «شهید جاوید» نوشتند. فصل چهارم تحلیل واقعه، فصل پنجم شعارهای عاشورا و فصل ششم هم عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی را توضیح دادند که نظریه اساسی این کتاب در باب قیام عاشورا همین نظریه امر به معروف و نهی از منکر است و در فصل هفتم عنصر تبلیغ در نهضت حسینی را بحث کردند. ایشان می‌گویند معنای تبلیغ در زمان ما خراب شده است و سپس از واژه تبلیغ دفاع می‌کند و نمونه‌هایی از آن در عاشورا را ذکر می‌کند. بخش دوم کتاب یادداشت‌ها است که ماده‌ خام‌ همین سخنرانی‌ها بوده است و بعضاً برخی از نکات را که در یادداشت‌ها نوشته‌اند در سخنرانی‌ها نگفته‌اند. در انتهای یادداشت‌ها، یک یادداشت کلی بر حسین وارث آدم دارند و بعد از آن حواشی ایشان بر کتاب «شهید جاوید» نیز چاپ شده است.