شیعیان و دوستداران اهل‌بیت علیهم‌السلام در پاکستان جز آن دسته از محبین و دوستداران اهل‌بیت (ع) هستند که بسیار مظلوم واقع شده‌اند و ظلم‌های بسیاری در حق ایشان می‌شود. طی چند سال اخیر هم جهت شرکت در راهپیمایی عظیم حسینی با مشکلات بسیار زیادی مواجه می‌شوند. در ابتدای بحث توضیح مختصری از اوضاع و احوال محبین اهل‌بیت (ع) در پاکستان به خوانندگان ما بدهید؟

دوستداران اهل‌بیت (ع) در پاکستان اگر چه از سوی برخی جریان‌ها و گروه‌ها مورد ظلم و ستم قرار می‌گیرند اما در بین خودشان تعامل خوبی با یکدیگر دارند، آن‌ها در شهرهای مختلف با یکدیگر در ارتباط بوده و در مناسبت‌های مختلف از جمله انجام فرایض دینی و مراسم مذهبی در فضایی دوستانه به همکاری با یکدیگر می‌پردازند. آن‌ها همچنین فعالیت‌های اجتماعی و مذهبی خود را به شکلی آزادانه انجام می‌دهند. با این حال فعالیت‌های شیعیان در مناطقی که گروه‌های تکفیری حضور دارند، با دشواری‌هایی همراه است. این گروه‌ها در بسیاری اوقات از فعالیت شیعیان، ساخت مساجد توسط آنان و برگزاری مراسم مذهبی جلوگیری می‌کنند.

شیعیان در این کشور تلاش می‌کنند، رفتارهایشان جلوه‌ای از سنت و سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین (ع) باشد. این رویکرد بیش از همه خود را در محرم نشان می‌دهد. به گونه‌ای که بسیاری از افراد و گروه‌های اهل سنت در ماه محرم در کنار برادران اهل تشیع به عزاداری سیدالشهدا علیه‌السلام می‌پردازند.

 

سازمان شما به عنوان یک سازمان مردمی چه فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی در جهت ترویج و گسترش فرهنگ اهل‌بیت (ع) و بخصوص امام حسین (ع) انجام می‌دهد؟

در پاکستان سازمان‌های شیعه زیادی در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند. اما سازمان‌هایی که در سطح کشور فعال هستند عبارتند از: شورای علمای شیعه، انجمن دانشجویی امامیه، سازمان امامیه و تحریک فقه جعفریه (علامه حمید علی موسوی). همه این نهادها و تشکل‌ها در راستای ترویج فرهنگ اهل‌بیت (ع) حرکت می‌کنند که ماه محرم و صفر یکی از شلوغ‌ترین ایام برای فعالیت این سازمان‌ها است. برگزاری کلاس‌های آموزش عقیدتی برای دانشجویان، تدوین بروشورها و کتابچه‌ها در خصوص معرفی و شناساندن هر چه بیشتر اهل‌بیت (ع) و بخصوص قیام سیدالشهدا (ع) به گروه‌های شیعی از جمله فعالیت‌های این سازمان است. همچنین تشکیل کنفرانس و همکاری با دیگر سازمان‌های دینی و گسترش فعالیت‌ها در عرصه ملی از دیگر فعالیت‌هایی است که صورت می‌گیرد. در مراسم‌هایی که برگزار می‌شود علاوه بر مراسم سخنرانی، روضه‌خوانی، نوحه‌خوانی و سینه‌زنی که در تمام مناطق شیعه‌نشین پاکستان برگزار می‌شود، «تعزیه»خوانی که «شبیه‌سازی» نیز به آن گفته می‌شود در بین مردم این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تعزیه حضرت علی‌اصغر (ع) یکی از مراسم‌های روز عاشورا است که مردم پاکستان در این روز گهواره حضرت علی‌اصغر (ع) را شبیه‌سازی می‌کنند. به طور معمول در ایام محرم عزاداران وعده‌های غذایی خود را در خانه نمی‌خورند و ترجیح می‌دهند از سفره‌های نذری مراسم‌ عزاداری استفاده کنند.
 

اگر بخواهیم به سال 61 ه.ق برگردیم، به نظر شما چه تناسبی بین قیام حضرت و خواص وجود دارد؟

جامعه در آستانه قیام حضرت از مسیر خودش منحرف شده بود. البته این انحراف از سال 11 ه.ق شروع شد. یکی از علل این انحراف را باید در دنیاگرایی خواص دید. خیلی سخت است که بپذیریم ربع قرن بعد از رسول خدا (ص)، امتش فرزندش را به شهادت برسانند.
 

این دنیاگرایی که شما تعبیر می‌کنید در چه شاخص‌هایی خودش را نشان می‌دهد؟

شاخص‌های گوناگونی وجود دارد. مثلا ریاست‌طلبی؛ چه چیزی باعث شد که در جمل، صفین و نهروان گروه‌هایی از مسلمین در برابر امیرالمؤمنین (ع) قد علم کنند، جز ریاست‌طلبی خواص؟

یا مثلا مال‌پرستی؛ خواص بعد از رحلت پیامبر (ص) تا سال 61 جوری شده بودند که دیگر خلق و خوی اشرافیت گرفته بودند، دیگر خبری از آن زندگانی زاهدانه و اسلامی نبود. دیگر خبری از تساوی و عدالت نبود. فاصله بین فقیر و غنی تا عرش ثریا بود. خواص به دنبال ثروت‌اندوزی بودند و در کام دنیاپرستی فرو رفته، عوام را هم بدان سو می‌کشیدند. خودپرستی و تکبر یکی دیگر از شاخصه‌های خواص آن دوره بود. به موازات رشد دنیاگرایی، غیرت و حساسیت دینی خواص از بین رفت. عنصر امر به معروف و نهی از منکر به فراموشی سپرده شد و همین روحیه به توده مردم منتقل شد به گونه‌ای که امام حسین (ع) فرمود: «آیا نمی‌نگرید که به حق عمل نمی‌شود و از باطل نهی نمی‌گردد»؟

شرایط این‌گونه است، چه کسی باید جلو این رذالت‌ها، پستی‌ها و ستم‌ها را بگیرد؟ چه کسی حاضر است از جانش برای دین بگذرد؟ چه کسی درد دین دارد؟ حسین‌بن‌علی (ع). پس اتفاق سال 61 رخ می‌دهد که شیعه امروز به داشتن امامش فخر کند.
 

اگر بخواهید به یکی از پیامدهای قیام حضرت اشاره بفرمایید به چه نکته‌ای اشاره می‌کنید؟

حسین (ع) با شهادتش به زندگی بشریت و مسلمانان عزت داد. امام حسین (ع) این حقیقت قرآنی را زنده کرد که «یا ایها الذین آمنو استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لما یحییکم»، با دعوت مردم به ایمان و تقوا و حکومت مبتنی بر ارزش‌های اسلامی، در مقابل حاکمیت یزیدی «نه» گفت و با اعلام این که «مثلی لا یبایع مثل یزید»، به ما آموخت که نه تنها حسین (ع)، بلکه همه حسینیان و همه کسانی که مثل حسین (ع) می‌اندیشند، نه تنها با یزید، بلکه با همه یزیدیان و همه کسانی که مثل یزید می‌اندیشند و رفتار می‌کنند، همراهی نخواهند کرد؛ زیرا با حکومت یزیدی، فاتحه اسلام و ارزش‌های اسلامی و انسانی را باید خواند؛ «و علی الاسلام السلام اذ بلیت الامه براع مثل یزید».

قیام امام حسین (ع)، واقعه عاشورا و زیر بار ظلم و زور نرفتن امام، الگویی برای همه آزادگان جهان شد، گر چه این جنگ به ظاهر به نفع یزیدیان پایان پذیرفت ولیکن در نگاه عمیق و تحلیلی دقیق می‌توان به این مطلب دست یافت که برنده واقعی این جنگ امام حسین (ع) و یارانش بودند، چرا که قیام و مکتب و مرام حسینی الگویی برای آزادگان شد.