فصاحت و بلاغت امیرالمؤمنین علی (ع) زبانزد دوران است و امام حسین (ع) نیز این زبان فصیح را از نیای خویش به ارث برده است؛ شخصیت بزرگواری که در ضدیت با ستم قیام کرد و با قلم شیوای خود به تنویر افکار مردم و بصیرت بخشی به آنان روی آورد. امام حسین (ع) اشعاری دارد که منسوب به ایشان است. درون‌مایه‌های سیاسی، اجتماعی، دینی، زهد و ماند آن محتوای غالب اشعار وی است. از مضامین ارزشمند اشعار امام حسین (ع) حکمت و موضوعات حکمی است؛ ایشان در نظم قصاید حکمی اسلوب سهل، ساده، واقع‌گرا و گاه مخیل بدیع را مطمح نظر قرار داده است تا بدین گونه صدق عاطفه خویش را با زبان شعری فصیح تعبیر نماید.

اکثر نوشته‌ها به عاشورا و فضای سیاسی آن خارج از گفتمان این رویداد پرداخته‌اند. عاشورایی که شریعتی روایت می‌کند، با عاشورایی که گاندی روایتگر آن است، تفاوت بسیاری دارد. اما چگونه می‌توان به فهمی نزدیک به واقعیت آن دوره دست یافت؟

حسین بن علی (ع) نزدیک غروب تاسوعا پس از آن که از طرف دشمن مهلت داده شد (یا پس از نماز مغرب) در میان افراد بنی‌هاشم و یاران خویش قرار گرفت و خطابه خواند

بهترین روزگار برای یاری شما گلچین شده‌اند

خوشا به حالشان که حق را دریافتند و تا آخرین لحظه از حریم حرمتش دفاع کردند

در برابر سپاه عمر سعد قرآنی باز کرد وفرمود: ای مردم! میان ما و شما قرآن کتاب خدا و قانون جدم رسول خدا (ص) حکم باشد. سپس از آن‌ها گواهی خواست.

اگر گفتارم را باور ندارید، اینک هنوز برخى از صحابه رسول خدا (ص) در قید حیات هستند، می‌توانید از آن‌ها بپرسید، از جابر بن عبدلله انصارى، ابو سعید خدرى، سهل بن سعد ساعدى، زید بن ارقم، انس بن مالک از اینان بپرسید این‌ها همه سخنان پیغمبر را درباره من و برادرم از رسول خدا (ص) شنیده‌اند...