آیا لعن یزید بن معاویه، جایز است؟
به طور کلی لعن بر دشمنان بر چه اساس است؟
آیا یزید توبه کرده است یا نه؟ و اگر کرده باشد، آیا می­توان او را لعن کرد؟
پاسخ :
1- لعن نوعی نفرین کردن و در اصل به معنای این است که فرد لعن شده از رحمت حق تعالی دور باشد و نشانه جدا بودن و دوری مسیر طرفین ( حق و باطل ) از یکدیگر است.
قرآن کریم در بیش از 25 آیه از لسان خداوند یا فرشتگان یا مومنین دشمنان ایشان را مورد لعن قرار داده­ است. که عبارتند از:
1- خدا کافران را لعنت کرده و برای آنها آتش فروزانی آماده کرده است. (1)
2- بی­ گمان کسانی که خدا و پیامبر او را آزار می­رسانند، خدا آنان را در دنیا و آخرت لعنت کرده و برای آنان عذابی خفت آور مهیا ساخته­ است... (2)
3- پس به ازای پیمان شکستنشان لعنتشان کردیم و دلهایشان را سخت گردانیدیم... (3)
4- و هر کس عمدا مومنی را بکشد کیفرش دوزخ است که در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم می­گیرد و لعنتش می­کند و عذابی بزرگ برایش آماده ساخته است. (4)
5- کسانی که نشانه­ های روشن و رهنمودی را که فرو فرستاده  ­ایم، بعد از آنکه آن را برای مردم در کتاب توضیح داده­ ایم، نهفته می­دارند آنان را خدا لعنت می­کند و لعنت کنندگان لعنتشان می­کنند. (5)
6- ...همانان که خدا لعنتشان کرده و بر آنان خشم گرفته و از آنان بوزینگان وخوکان پدید آورده است... (6)
7- بلکه خدا به سزای کفرشان لعنتشان کرده است. (7)
8- اینان هستند که خدا لعنتشان کرده و هر که را خدا لعنت کند برای او یاوری نخواهی یافت. (8)
9- ... ولی خدا آنان را به علت کفرشان لعنت کرد. (9)
10- خدا به مردان و زنان منافق و کافر آتش جهنم را وعده داده است، در آن جاودانه­ اند، آن آتش برایشان کافی است و خدا لعنتشان کرده و برای آنان عذابی پایدار است. (10)
11-  هم چنان که اصحاب سبت را لعنت کردیم آنان را نیز لعنت کنیم و فرمان خدا همواره تحقق یافته است. (11)
12-  اینان همان کسانی­ اند که خدا آنان را لعنت کرده و گوش دل ایشان را ناشنوا و چشمهایشان را نابینا کرده­ است. (12)
13-  و خدا بر ایشان خشم نموده و لعنتشان کرده و جهنم را برای آنان آماده گردانیده و چه بد سرانجامی است. (13)
14-  از رحمت خدا دور گردیده و هر کجا یافت شوند گرفته و سخت کشته خواهند شد. (14)
15-و در این دنیا آنان را لعنت کردیم و روز قیامت نیز از جمله زشت رویان هستند. (15)
16- از میان فرزندان اسرائیل آنان که کفر ورزیدند، به زبان داود وعیسی بن مریم مورد لعنت قرار گرفتند، این کیفر بدان خاطر بود که عصیان ورزیدند و از فرمان خدا تجاوز کردند. (16)
17-  و یهود گفتند دست خدا بسته است دستهای خودشان بسته باد و به سزای آنچه گفتند از رحمت خدا دور شوند بلکه هر دو دست او گشاده است، هر گونه بخواهد می­بخشد... (17)
18-  بی­گمان کسانی که به زنان پاکدامن، بی­خبر (از همه جا) و با ایمان نسبت زنا می­دهند، در دنیا و آخرت لعنت شده­ اند و برای آنها عذاب سختی خواهد بود. (18)
19- ...پس لعنت خدا بر کافران باد. (19)
20- کسانی که کافر شدند و در حال کفر مردند لعنت خدا و فرشتگان وتمام مردم بر آنان باد. (20)
21- ...پس آواز دهنده ­ای میان آنان آواز درمی­دهد که لعنت خدا بر ستمکاران باد. (21)
22- ...سپس مباهله می­کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار می­دهیم. (22)
23- آنان سزایشان این است که لعنت خدا و فرشتگان و مردم همگی بر ایشان است. (23)
24- ...و گواهان خواهند گفت: «اینان بودند که بر پروردگارشان دروغ بستند.هان! لعنت خدا بر ستمگران باد. » (24)
25- همان روزی که ستمگران را عذرخواهی­ ­­شان سودی نبخشد، و برای آنان لعنت است و آن سرای برای آنها بدفرجامی است. (25)
همچنین قرآن در مورد حضرت ابراهیم علیه السلام می­گوید:
قَدْ کَانَتْ لَکُمْ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ فِی إِبْرَاهِیمَ وَالَّذِینَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآَءُ مِنْکُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ کَفَرْنَا بِکُمْ وَبَدَا بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمُ الْعَدَاوَهُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّی تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ (26)
ترجمه: قطعا برای شما ابراهیم و کسانی که همراه او هستند سرمشقی نیکوست: آنگاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه به جای خدا می­پرستید بیزاریم .به شما کفر می­ورزیم و میان ما و شما دشمنی و کینه همیشگی پدیدار شده تا وقتی که به خدا ایمان آورید .
خداوند از ابراهیم و قوم وی به خاطر اینکه از دشمنان خدا ابراز بیزاری کردند ستایش می­کند و ایشان را اسوه مومنین قرار می­دهد .
بنابراین وقتی ما ایشان را به عنوان نمونه های فساد لعن کنیم و در زبان از ایشان دوری کنیم، به تدریج سیره ما از سیره ایشان جدا خواهد شد.
2- هیچ دلیلی بر توبه کردن یزید موجود نیست، نه نزد شیعه و نه حتی نزد اهل سنت؛ و بلکه روایات بر ضد آن است چه نزد شیعه و چه نزد اهل سنت . و حتی کسانیکه از اهل سنت می­خواهند به نحوی منکر لعن یزید شوند می­گویند: شاید در آخر عمر توبه کرده باشد!
3- در مورد لعن وی باید گفت که: اکثر علمای اهل سنت نیز لعن یزید را جایز و حتی واجب می­دانسته­ اند، حتی ابن جوزی از علمای بزرگ اهل سنت در این زمینه کتاب دارند:
الرد علی المتعصب العنید المنکر للعن یزید.
رد بر شخص متعصب وکینه توزی که لعن یزید را قبول ندارد!
وی در کتاب خویش در این زمینه می­گوید: اینکه ( ابن تیمیه ) منکر جایز بودن بدگویی از این شخص ناپاک و لعن کردن این شخص ملعون شده است، گمراهی آشکار است؛ زیرا این عمل را بزرگان علما از جمله احمد بن حنبل، لعن او را جایز دانسته­ اند؛ و احمد بن حنبل در مورد یزید کلامی گفته است که از لعنت نیز بیشتر است . (27)
کلام ذهبی از علمای بزرگ اهل سنت نیز جالب است . وی در مورد لعن یزید از احمد بن حنبل رییس فرقه حنابله روایتی نقل می­کند بدین مضمون که:
عده ای در لعن یزید توقف کرده­ اند با اینکه ایشان او را ظالم می­دانند و خداوند گفته است: آگاه باشید که لعنت خداوند بر ظالمین است. و از احمد بن حنبل در مورد یزید سوال شد پس گفت: او کسی است که آنچه کرد انجام داد ( کنایه از بزرگ بودن گناهان وی که حتی ذکر آنها هم قبیح است)
و فرزند وی، صالح به وی گفت: بدرستیکه عده ای ما را به محبت یزید منسوب می­کنند. پس گفت ای فرزند و آیا کسی که به خدا و روز آخر ایمان دارد یزید را دوست می­دارد ؟
پس گفت: پس چرا او را لعنت نمی­کنی؟
پاسخ داد: و چگونه کسی را که خداوند در قرآن او را لعنت کرده است، لعنت نکنم؟ "( ای منافقان) آیا امید بستید که چون سرپرست مردم شدید در روی زمین فساد کنید؟ و خویشاوندی های خود را از هم بگسلید؟ اینان همان کسانند که خدا آنان را لعنت نموده وایشان را ناشنوا و چشم هایشان را نابینا کرده است "پس آیا فسادی بزرگتر از غارت مدینه و به اسارت گرفتن مردم آن وکشتن هفتصد نفر از قریش و انصار و کشتن هزاران نفر از کسانیکه شناخته نشدند از بنده و آزاد تا اینکه خون به قبر پیغمبر رسید و سپس کعبه را با منجنیق هدف قرار داد و آن را خراب کرد و سوزانید.
و رسول خدا گفته اند: بدرستیکه قاتل حسین در تابوتی از آتش است که بر وی نصف عذاب اهل جهنم است.
و ایشان که درود خدا بر ایشان باد فرموده اند غضب خداوند و غضب من شدید شده است بر کسی که خون خاندان من را بریزد و من را در اهل بیتم آزار دهد.
 
پس کلام در مورد لعن یزید مانند کلام در مورد امثال وی است از پادشاهان و خلفا ( که اگر ظالم باشند اشکالی ندارد ) (28)
 
ابن عماد حنبلی نیز می­گوید :
تفتازانی در شرح عقاید نسفی خویش گفته است : همه این نظر را دارند که می­توان کسانی را که حسین را کشته­ اند یا به این کار دستور داده­ اند، یا اجازه این کار را داده­ اند، یا به این کار راضی شده­ اند را لعنت کرد. و درست آن است که یزید به قتل حسین علیه السلام راضی بود؛ و شادی او از قتل حسین و اهانت کردن او به اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم از مطالبی است که به حد تواتر معنوی رسیده است؛ اگر چه تفاصیل آن به صورت خبر واحد نقل شده­ است؛ بنابر این ما در مورد یزید سکوت نمی­کنیم؛ بلکه حتی در کافر یا مومن بودن او شک نداریم؛ لعنت خدا بر او و یاوران و همکارانش.
 
این کلام از احمد بن حنبل و ذهبی و ابن عماد حنبلی و ابن جوزی حنبلی ( که همه از بزرگان علمای حنابله هستند )، در مورد یزید و جواز لعن وی و تطبیق دادن روایت قاتل حسین بر وی توسط ایشان نشانگر توبه نکردن وی در نظر بزرگان علمای اهل سنت نیز می­باشد.