خدای متعال مخلوقات متفاوتی دارد.[1] یکی از مخلوقات خدای متعال زمان و نوعی دیگر از مخلوقات او مکان است.

چون خدای متعال خالق آن‌هاست حقایق مختلفی را در آن‌ها قرار داده است که برخی از آن‌ها را انبیا و امامان بزرگوار به ما گفته‌اند.

 به عنوان مثال در زمین «مکان‌ها و سرزمین‌های مختلف» وجود دارد. گاهی یک قسمتی از این مکان‌ها را خداوند برای خودش برمی‌گزیند و به خود منسوب می‌کند. مانند «کعبه» که از آن رو خداوند این خانه را به خود منسوب کرده است، شرافت پیدا کرده و بیت‌الله نامیده می‌شود[2] و به واسطه نسبت پیدا کردن با خدای متعال ویژگی‌ها و شرایط خاصی پیدا می‌کند؛ مثلا با نگاه کردن به آن برای شخص حسنه نوشته و از سیئات او محو می‌کنند.[3]

پس خدای متعال بیتی را در دنیا اختیار کرده و به خود منسوب فرموده و برکات و ویژگی‌های خاصی برای آن‌جا قرار داده است.

از سوی دیگر خداوند متعال از بین «زمان‌های مختلف» برخی از آن‌ها را ممتاز و ویژه کرده است. مانند روز جمعه،[4] شب جمعه،[5] ده شب اول ماه ذی‌الحجه،[6] ماه‌های رجب، شعبان[7] و رمضان [8] و شب‌های قدر[9] که در قرآن و روایات، بدان اشاره شده است.

از دیگر ایام مورد توجه خدای متعال «شب و روز عرفه» است.

در روایاتی نقل شده است که خداوند در شب عرفه درهای مغفرت خویش را بر بندگان باز می‌کند[10] و در روز عرفه خداوند متعال گناهان توابین را می‌بخشد، هرچند به اندازه ریگ‌های بیابان و قطرات باران و تعداد روزهای عالم باشد.[11]

این روز، روز دعا و مسألت از خداوند متعال است[12] و خداوند این روز را روز با ارزش و پرشکوه قرار داده است.‌[13]

خداوند متعال در شب و روز پر برکت عرفه پیش از آن‌که به حجاج صحرای عرفات نگاه کند به زوار سیدالشهدا (ع) نظر می‌کند و نظر رحمت خود را پیش از همه، مشمول آنان می‌گرداند

پس دانستیم که خدای متعال که خالق همه چیز است زمان‌ها و مکان‌هایی را خاص گردانیده و به آن‌ها ویژگی خاصی عطا کرده است تا بندگان خود را در معرض آن ویژگی‌ها قرار داده و به میزان معرفت و بندگی خویش از آن ویژگی‌ها برخوردار و متنعم شوند.‌[14]

حال گاهی در عالم، ما در معرض این قرار می‌گیریم که هر دوی این مخلوقات خدای متعال منطبق بر هم می‌شوند؛ به عنوان مثال در ایام حج (دهه اول ماه ذی‌حجه) به حج مشرف می‌شویم و یا در شب‌های قدر در سرزمین کربلا قرار می‌گیریم و یا شب جمعه‌ای زائر آن‌جا می‌شویم؛ در چنین موقعیتی هم بهره زمانی فراهم است، هم بهره مکانی و هر دوی این‌ها در کنار هم می‌تواند مسبب برکات فراوانی شود.

هرچند که خدای متعال برکات و ویژگی‌های متعدد و متفاوتی برای هر یک از زمان‌ها و مکان‌ها قرار داده است؛ اما ما در جایگاهی نیستیم که توانایی مقایسه میان آن‌ها را داشته باشیم مگر آن‌که وجود مقدس آنان که لسان‌الله هستند پرده از راز حقیقت آن‌ها بردارند که در برخی موارد پرده برداشته‌اند؛ مثلاً خداوند متعال بیست و چهار هزار سال قبل از این‌که زمین کعبه را خلق کند و آن را حرم قرار دهد زمین کربلا را آفرید و آن را حرم امن و مبارک گرداند.[15] همچنین فضیلت کعبه در قیاس با فضیلتی که به زمین کربلا، همچون قطره‌ای است نسبت به آب دریا که سوزنی را در آن فرو برند و آن قطره را با خود بردارد.[16]

و البته که بعید نیست چنین شأنی نه فقط برای سرزمین کربلا است؛ بلکه برای قبور تمام ائمه علیهم‌السلام نیز باشد. چنان‌چه در روایات آمده است ائمه بزرگوار (ع) خود را حقیقت و مصداق بالاتر حرم‌الله و بیت‌الله نامیده‌اند.[17]

برای همین است که در روایات، ثواب زیارت امام حسین (ع) در روز عرفه این‌گونه بیان شده است:

امام صادق (ع) فرمودند: کسی که در روز عرفه قبر حضرت حسین بن علی (ع) را زیارت کند خداوند متعال ثواب هزار هزار (یک میلیون) حج که با حضرت قائم عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف بجای آورند را برای وی منظور می‌فرماید و اجر هزار هزار عمره که با حضرت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌واله انجام گیرد را به وی داده و هم‌چنین ثواب آزاد نمودن هزار هزار عبد را به او اعطا کرده و اجر کسی که هزار هزار دو بار اسب را در راه خدا انفاق کرده است را به وی عنایت می‌فرماید و حق‌تعالی از وی به این عبارت نام می‌برد: «عبدی الصّدیق آمن بوعدی» و فرشتگان درباره‌اش چنین تعبیر می‌کنند: «فلان صدیق، زکاه الله من فوق عرشه.» و در زمین «کروب» نامیده می‌شود. [18]

با توجه به آن‌چه که نقل شد دانستیم که خدای متعال که خالق همه چیز است برای برخی از اشیا مقام و منزلت خاصی قرار داده است هم چون برخی از مکان‌ها مانند مکه، بیت الله و کربلا و یا برخی زمان‌ها مانند دهه اول ذی‌حجه، ماه مبارک رمضان، شب‌های قدر و روز عرفه. که هر کدام از آن‌ها به نسبتی که خدای متعال تعیین کرده می‌توانند ما را به میزان معرفتمان از برکات خود بهره‌مند سازند و دانستیم که این قضیه از سوی ما مقایسه پذیر نیست مگر آن‌که خدای متعال تفاوت آن‌ها را از سوی ولی خود به ما برساند. از سوی دیگر گفته شد که در برخی مواقع ما همزمان هم در مکان خاصی قرار می‌گیریم و هم در زمان خاصی. که در آن صورت است که اسباب بهره‌مندی برای ما بیش از پیش فراهم می‌شود؛ مثلا در ماه رجب در بیت‌الله یا در شب‌های قدر در سرزمین کربلا. حال خدای متعال بر خودش قرار داده است که کسی را که در روز پر برکت عرفه در سرزمین کربلا زائر سیدالشهدا (ع) باشد پیش از کسی در صحرای عرفات باشد مورد عنایت خود قرار دهد؛ چرا که اگر بیت‌الله معظم و مجلل بوده است و خدای متعال آن را به خود منسوب کرده است؛ امام حسین (ع) نیز ثارالله و عبدالله است و اگر کعبه مطاف تمامی انبیا (ع) بوده از زمان حضرت آدم در روایات ما آمده است که هیچ پیامبری نبوده است مگر آنکه زیارت کرده است سرزمین کربلا را [19] و وجود مبارک آن حضرت حقیقت و باطن بیت‌الله است و اشرف از کعبه[20]. از این رو این روایت معنا پیدا می‌کند که خداوند متعال در شب و روز پر برکت عرفه پیش از آن‌که به حجاج صحرای عرفات نگاه کند به زوار سیدالشهدا (ع) نظر می‌کند[21] و نظر رحمت خود را پیش از همه، مشمول آنان می‌گرداند[22].

باشد که خدای متعال از سر فضل و رحمت خود، زیارت با معرفت آن حضرت را از سر محبتشان در ایام و لیالی مخصوصه زیارت آن حضرت خصوصا شب و روز عرفه و حتی در همه روزها و شب‌های سال روزیمان کند که:

«هر وقتِ خوش که دست دهد مغتنم شمار.»