در قرآن کریم 41 مرتبه واژۀ لعن و مشتقات آن استفاده شده است و این نشان‌دهندۀ آن است که لعن دشمنان خدا و پیغمبر (ص) امری کلیدی و مهم در قرآن است که این‌قدر تکرار شده است.
لعن کنندگان در قرآن چه کسانی‌اند؟
از مجموع لعن‌هایی که در قرآن صورت گرفته است:
24 مرتبه خداوند لعن می‌کند.
2 مرتبه فرشتگان و همۀ مردم به همراه خدا.
1 مرتبه لعنت بر زبان حضرت داود و عیسی.
3 مرتبه کفار جهنمی در روز قیامت، بزرگانشان و یکدیگر را لعنت می‌کنند.
1 مرتبه رسول خدا و اهل بیتشان در روز مباهله.
1 مرتبه ندا دهندۀ روز قیامت.
تعدادی دیگر از لعن‌ها به صورت مجهول است. یعنی فاعل لعن ذکر نشده است.
چه کسانی در قرآن، لعن قرار شده‌اند؟
الف: مخصوص کفار و غیر مسلمانان است
کفار و مشرکین (به صورت‌های مختلف)؛
گروهی از نصارا که به مباهله با رسول خدا (ص) پرداختند؛
اصحاب سبت؛
اهل کتابی که به دستورات پیامبران ایمان نیاوردند و کافر شدند؛
کسانی که پس از اتمام حجت و فهمیدن آنکه پیامبر حق است، از ایمان رویگردان و کافر می‌شوند؛
کسانی که به جبت و طاغوت ایمان آوردند و می‌گفتند کفار از مسلمانان هدایت شده‌ترند؛
شیطان؛
کسانی که خداوند بر آنان غضب گرفت و آنان را مسخ کرد؛
یهودیانی که می‌گفتند دست خدا بسته است. (به خدا بهتان می‌زدند)؛
قوم عاد؛
فرعون، لشگرش و بزرگان قومش از جمله هامان؛
قوم فرعون؛
امت‌های جهنم؛
بنی اسرائیلی که پیمان الهی را شکستند؛
ب: مسلمانان منافق
منافقین؛
کسانی که در دل‌هایشان بیماری است و کسانی که در مدینه شایعه‌پراکنی می‌کردند؛
کسانی که در صلح حدیبیه به خدا گمان بد بردند؛
ج: عناوینی که شامل مسلمانان غیر منافق نیز می‌شود
کسانی که خدا و رسولش را بیازارند؛
مردی که در لعن دروغ بگوید؛
شجرۀ ملعونه؛
کسانی که حقایق دینی را بعد از آنکه نازل شد، از مردم پنهان کنند؛
ظالمان؛
پیمان‌شکنان و فساد کنندگان در زمین و قطع کنندگان رحم؛
کسی که زنان پاکدامن را به بی‌عفتی متهم کند؛
کسی که از روی عمد مسلمانی را بکشد؛
بزرگانی از امت‌ها که در جهنم عذاب می‌شوند؛
دروغگویان؛
عاقبت کسانی که لعن می‌شوند، چه خواهد شد؟
لعن به معنای دوری از رحمت الهی است و طبیعتا کسانی که شامل لعن خدا، رسولش و مؤمنین شوند، از فضل و رحمت خداوند دور خواهند ماند.
قرآن کریم در دو آیه، عاقبت افرادی که مورد لعن خداوند قرار می‌گیرند را این‌طور بیان می‌کند:
«و هرکس را خدا لعن کند، هیچ یاورى نخواهى یافت.»[1]
«آنها کسانى هستند که خداوند آنها را لعن کرده، پس گوش‌هایشان را کر و چشم‌هایشان را کور کرده است.»[2]
بنابراین کسانی که مورد لعن خداوند قرار می‌گیرند، خداوند در این دنیا چشم و گوش‌های آنها را می‌بندد و دیگر راهی برای شناخت حقیقت نخواهند یافت. در زمان حسابرسی در آخرت نیز خدا یاریشان نمی‌کند و هیچ فرد دیگری به یاری آنها نمی‌آید.
ضرورت لعن و تبری از دشمنان خدا
قرآن کریم، مؤمنین واقعی را افرادی معرفی می‌کند که مرزبندی و خطوط خود را نسبت به مرز کفر و شرک مشخص کنند و با کسانی که به دشمنی خدا می‌پردازند، دوستی نمی‌کنند. حتی اگر آن افراد از خانواده و اقوامشان باشد.
«هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز قیامت دارد نمییابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هرچند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان آنها باشند. آنها کسانی هستند که خدا ایمان را بر صفحۀ قلوبشان نوشته و با روحی از ناحیۀ خودش آنها را تقویت فرموده است. آنها را در باغ‌هایی از بهشت داخل می‌کند که نهرها از زیر درختانش جاری است. جاودانه در آن میمانند. خدا از آنها خشنود و آنها نیز از خدا خشنودند. آنها حزب الله‌اند. بدانید حزب الله پیروز است.»[3]
