شهادت امام رضا (ع)

حضرت ثامن‌الحجج مولانا على بن موسى‌الرضا (ع) در سال 203 ه‍ بنابر اصح [1] دو سال پس از وفات حضرت معصومه (علیها‌السلام ) به شهادت رسیدند. سن مبارک حضرت 49 یا 55 سال بوده است [2].بنابر نقلى در 27 حضرت امام رضا (ع) به شهادت رسیده‌اند[3]، ولى مشهور آخر ماه صفر است. در 28 سفر مأمون انگور مسموم یا آب نار زهرآلود را به اجبار به حضرت امام رضا (ع) خورانید.[4]
 

آزارهاى مأمون نسبت به حضرت
مأمون از آزار و جسارت نسبت به حضرت کوتاهى نکرد، و حتى حضرت را سه ماه در سرخس مقیدا زندانى کرد.[5]
پس از ولایتعهدى، ابتداى گرفتارى آن حضرت به خاطر معاشرت با مأمون منافق ملعون بود. او به حسب ظاهر در تعظیم و احترام حضرت مى‌کوشید، اما در باطن با آزار و اذیت حجت خدا را به مرگ خویش راضى نموده بود.
 

مسمومیت حضرت
یاسر خادم مى‌گوید: هر جمعه که آن حضرت از مسجد جامع مراجعت مى‌کرد، با بدنى عرق دار و غبار آلود دست‌ها را به درگاه الهى برمى‌داشت و مى‌فرمود: «بار الهی اگر فرج و گشایش کار من در مرگ من است، مرگ مرا برسان». آن حضرت پیوسته در غم و حزن بود تا در غربت رحلت فرمود.[6]
مأمون پس از آنکه یک شبانه روز امر شهادت آن حضرت را کتمان کرد سراغ محمد پسر امام صادق (ع) و جماعتى از آل‌ ابوطالب فرستاد تا سلامت بدن امام را ببینند، و پس از آن شروع به گریه و زارى نمود!!![7]
 

دفن بدن مبارک حضرت
پس از غسل و کفن و نماز بر بدن شریف حضرت که توسط امام جواد (ع) انجام شد آن حضرت را جلو قبر هارون در خانه حمید بن قحطبه، مکان فعلى دفن کردند [8]بنابر بعضى روایات مأمون از ترس فتنه مردم دستور به دفن شبانه حضرت داد.[9]
مدت امامت آن حضرت 20 سال بود[10] سن شریف امام جواد (ع) هنگام شهادت امام رضا (ع) 7 سال و چند ماه بود[11].
اقوال شهادت آن حضرت عبارتند از: 23 ماه رمضان [12]، 17 صفر[13]، 27 صفر[14]، 14 صفر[15]، 21 ماه رمضان [16]، و 23 ذى‌القعده [17]، بزرگان شیعه در کتب مختلف ماه شهادت را صفر و روز آن را اکثراً آخر صفر ذکر کرده‌اند، ولى 29 یا 30 روز بودن ماه صفر در سال شهادت را ذکر ننموده‌اند.