در صحیفه سجادیه، تعابیر کنایی فراوانی است که مترجمان در معادل‌یابی و ترجمه صحیح آن با چالش‌‌هایی روبه‌رو هستند. غایت نوشتار حاضر ترجمه ساخت‌‌های کنایی صحیفه سجادیه در ترجمه فارسی سه تن از مترجمان معاصر (ارفع، بلاغی و سجادی) است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی فرآیند ترجمه و معادل‌یابی کنایی در صحیفه مورد بررسی قرارگرفته است. 

حضرت رقیه (س) یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین (ع) است. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم، علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه (س) و سرگذشت او یاد کرده‌اند. هدف این تحقیق، بازخوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مؤیدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه (س) در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام است. 

این پژوهش چگونگی مبارزه و شهادت حضرت قاسم (ع) را در منابع کهن بررسی کرده و به این نتیجه دست یافته که او دومین پسر شهید امام حسن در کربلا است. وی از نظر سنی کوچک بود‌ه و نوجوان توصیف شده است. او در میدان نبرد توسط عمر بن سعد اَزدی به شهادت رسید. درباره آن حضرت برخی گزارش‌های بی‌سند نیز شهرت یافته است مانند این‌که 1- وی درباره مرگ گفت: «احلی من العسل»؛ 2- بدن او زیر سم اسب‌ها پایمال شد؛ 3- امام حسن تعویذی در بازویش بسته بود که توصیه به یاری حسین می‌کرد و سرانجام به عروسی او منتهی شد. این گزارش‌ها در این تحقیق مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با رویکرد تاریخی است.

عاشورا نقطه عطف تاریخ اسلام و تشیع است و پژوهش در همه زوایای آن لازم و ضروری به نظر می‌رسد. اما آن چه بیش از همه اهمیت دارد، شناخت هدف امام حسین (ع) از این حرکت است. در این راستا بررسی دقیق سخنان و دیدگاه ایشان درباره آینده و مهدویت و چشم اندازی که برای جهان مطرح می‌فرماید، ضروری می‌نماید. 

در میراث ماثور امامیه، صحیفه سجادیه گنجی گران‌بها و مجموعه‌ای از بسته‌‌های فرهنگی شیعه است که هر یک آکنده از آرایه‌های بیانی و بدیع بوده و سوای از جنبه معرفتی، از برای فقر فرهنگی امروزمان، بس تحول ساز خواهد بود. توحید سرسلسله معارف صحیفه و شاهکار اندیشه عصمت است. موضوع توحید در نگاه بیشتر و دقیق‌تر ما بیش و پیش از هر چیز تداعی‌گر «آموزه‌های نظری توحیدی» است درحالی‌که تحقیق سنجش‌گرانِ در صحیفه، حکایت از آن دارد که حقیقت چیز دیگری است. نگارنده با تحلیل دعای اول، سیزدهم و بیست و هشتم صحیفه، از یک‌سو و مقایسه با برخی آموزه‌های معقول و منقول از سوی دیگر، تلاش نموده است تا به درک هر چه بیشتر مفهوم توحید در زندگی نائل‌آمده و الگویی کاربردی در تقویت ایمان و معرفت به خداوند ارائه نماید.

یکی از راه‌های اتصال و ارتباط با خدا و معصومین، از ناحیه زیارت محقق می‌شود. «زیارت‌نامه‌های ماثور»، متنی که هنگام زیارت معصومان، به عنوان تشرف باطنی خطاب به آنان خوانده می‌شود و امامان صادر کرده‌اند. زیارت‌نامه‌های ماثور در واقع متون آموزشی هستند که روح کلی و ساختار واحدی دارند و ائمه اطهار (ع) در آن‌ها، مباحثی از اصول دین همچون توحید و صفات الهی، نبوت و پیامبر شناسی و نیز امامت و رهبری مطرح کرده‌اند. در کنار اصول دین، مباحثی از فروع دین همچون جهاد، تولی و تبری و نیز امر به معروف و نهی از منکر و همچنین تعالیم اخلاقی مانند صبر، تقوا، وفای به عهد و سایر ارزش‌های اخلاقی را مطرح کرده‌اند.

نام‌ها در هر فرهنگی معنای نمادین و ریشه شناختی دارد و حاکی از ارزش‌های متفاوت و متنوع جامعه و نیز احساسات، نیازها، بینش‌ها، و منش‌های نام‌گذار است.

این نوشتار براساس منابع و اسناد مکتوب موجود، با شیوه‌ای تاریخی، زیبایی را در سبک زندگی اهل‌بیت (ع) و در قلمرو نامگذاری فرزندان آنان، در سه محور ارتباط با خداوند، ارتباط با اجتماع و ارتباط با طبیعت با رویکرد معنویت و نشاط اجتماعی و فردی بررسی می‌کند. پس با مقایسه آماری محورها، شاخصه‌های نام‌گذاری را بیان کرده و با نقد نظریه "طبیعت باوری"، فراوانی زیبایی طبیعی را نیز در نام‌ها نشان داده است.

واژه «علی‌اصغر» در منظر شیعیان و محبان اهل‌بیت (ع)، نماد طفل شیرخوار امام حسین (ع) است که در روز عاشورا در اوج تشنگی، به تیر ستم سربازی از لشکر عمر سعد به شهادت رسید. ارباب مقاتل و منابع، جزئیات تبارشناسی و مقتل حضرت علی‌اصغر، را با اختلافاتی ذکر کرده‌اند. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی و با مطالعات کتابخانه‌ای درصدد بازشناسی طفل شیرخوار شهید امام حسین (ع) در مقاتل و منابع متقدم شیعه و سنی است.

یکی از مصیبت‌های جانکاه واقعه عاشورا، شهادت شیرخواره امام حسین (ع) است که در آخرین ساعات نبرد، توسط سپاه عمرسعد هدف تیر قرار گرفت و به شهادت رسید. مقاله پیش رو به جزئیات زندگانی این کودک خردسال که در هاله‌ای از ابهام قرار دارد می‌پردازد.  در این نوشتار سعی شده است با استناد به منابع قدیمی، معتبر و قابل اتکای شیعه و اهل تسنن هشت قرن نخست اسلام بدون تحلیل وبرداشت از واقعه، تصویری روشن از جزئیات زندگی آن حضرت همچون نام، تولد، سن، چگونگی شهادت و مکان دفن او ارائه شود تا ضمن آگاهی دادن خواننده به متن واقعه، به همه پرسش‌های گزارش‌های مربوط به آن پاسخ دهد.

مهم‌ترین هدف تاریخ‌نگاری عاشورا در طول قرون متمادی، گسترش فرهنگ ایثار و شهادت‌طلبی بوده است. این سبک از تاریخ‌نگاری با اشاره به نحوه شهادت امام حسین (ع) و فرزندان و یاران امام، بیشترین نقش را در آگاه‌سازی این واقعه داشته است. یکی از گزارش‌های مهم در تاریخ‌نگاری عاشورا، چگونگی شهادت حضرت علی‌اصغر (ع) است. شهادت مظلومانه طفلی شیرخوار به دست دشمن در تاریخ‌نگاری عاشورا، از غم‌بارترین اتفاقات واقعه عاشورا به شمار می‌رود‌. بازتاب شهادت حضرت علی‌اصغر (ع) در تاریخ‌نگاری عاشورا از دیرباز، عمق فاجعه عاشورا در میان مسلمانان و غیرمسلمانان را نشان داده است.